Deflegmator

MAŠINSKI FAKULTET Predmet:
U BEOGRADU Toplotni i difuzioni aparati

Procesna tehnika List br. 2
SADRŽAJ
• Sadržaj 2
• Tehnički opis deflegmatora 3
• Proračun deflegmatora 4
1.Tehnološki proračun 4
1.1.Toplotni bilans 4
1.2.Srednja temperaturska razlika 4
1.3.Izbor tipa razmenjivača toplote i osnovne geom. karakteristike 5
1.4.Odeđivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane cevi 6
1.5. Odeđivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane omotača 7
1.6. Odeđivanje koeficijenta prolaza toplote 7
1.7.Korekcija koeficijenta prolaza toplote 8
1.8.Popravka dimenzija razmenjivača toplote 10
2.Strujni proračun 11
2.1.Određivanje prečnika priključka za ulaz i izlaz vode 11
2.2.Određivanje prečnika priključka za ulaz pare 11
2.3. Određivanje prečnika priključka za izlaz kondenzata 12
2.4.Pad pritiska sa strane cevi 12
3.Mehanički proračun 14
3.1.Proračun debljine zida cilindričnog omotača aparata 14
3.2.Proračun standardnog danaca 15
3.3.Proračun vijaka 19
3.4.Proračun prirubnica 21
3.5.Proračun cevnih ploča 22
3.6.Provera čvrstoće omotača usled dilatacije cevi cevnog snopa 23
3.7.Provera cevi cevnog snopa na izvijanje 24
3.8.Provera izdržljivosti uvaljanog spoja cevi i cevne ploče 24
• Literatura 25
Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

TEHNIČKI OPIS DEFLEGMATORA
Deflegmator ili kako se zove prema svojoj ulozi – parcijalni kondenzator, je aparat koji se
koristi u procesu kontinualne destilacije sa ulogom da obogati ostatak pare sa lakše isparljivom
komponentom, u ovom slučaju etanolom. Najčešće posle njega dolaze jos dva kondenzatora gde se
para skoro potpuno kondenzuje. Prema dijagramu entalpija – sastav, proces kondenzacije u
deflegmatoru kao da ne ide vertikalnom linijom već izotermom tačke kondenzacije i to samo
njenim pocetkom jer se samo mali deo pare kondenzuje. Jasno je preko pravila poluge da je sastav
kondenzata to malo tečnosti osiromašen vodom, a veći je udeo etanola. Kako zadatkom nije dat
maseni protok ulazne pare kao ni protok pare koja izlazi, već samo protok kondenzata, smatraće se
da se sva para koja uđe kondenzuje (termofizičke veličine kondenzata uzimam za sastav pare), a
stavljen je isti priključak za izlaz pare kao i za ulaz bez proračuna.
Deflegmator je zamišljen kao vertikalni dobošasti razmenjivač toplote sa nepokretnim
cevnim pločama.
Omotač aparata je izrađen od debelog čeličnog lima s =5 mm, sastava austenitnog čelika
Č4571 otpornog na hemijske uticaje materije kakva je etanol.
Za omotač sa jedne i druge strane su zavarene okrugle čelične cevne ploče sa nadnesenim
prirubnicama sa prstenastim upustima, materijala istog kao i omotač, čije dimenzije za spajanje i
zaptivanje odgovaraju prirubnicama sa prstenastim ispustom standardnih dimenzija, JUS
M.B6.011. i JUS M.B6.008.
Spoj cei sa cevnim pločama je izveden uvaljivanjem.
Cevi razmenjivača su standardne meke bakarne cevi Č 22 , JUS C.D5.501.
Danca aparata su dva identična standardna plitka danca, napravljena iscela od čeličnog
lima srednje debljine s = 4 mm, sastava običnog feritnog konstrukcionog čelika Č 0361, jer ne
dolazi u kontakt sa agresivnom materijom kakva je etanol.
Za danca su privarene prirubnice od čelika istog sastava kao i danca, sa prstenastim
ispustom standardih dimenzija, JUS M.B6.011. i JUS M.B6.008.
Vijci su standardni, od čelika Č 0445 , JUS M.B1.050. , u kombinaciji sa elastičnim
podloškama od čelika Č 2130 , JUS C.B2.110.
U donjoj komori za dance je zavarena pregrada u obliku čeličnog lima sastava istog kao i
dance debljine 5 mm, koja deli ulaz i izlaz vode za hlađenje. Sa strane omotača za cevnu ploču je
zavarena uzdužna pregrada od čeličnog lima debljine 10 mm, sastava istog kao i omotač aparata,
koji služi da para ne ide direktno dalje kroz izlazni otvor već da okupa celu dužinu cevi.
Priključci su izrađeni od standardnih cevi bez šava sa standardnim prirubnicama sa
ispustom , JUS M.B6.011. i JUS M.B6.008. Za ulaz i izlaz pare su identični, na istom nivou, a za
izlaz kondenzata je na dnu omotača, od čelika istog kao i omotač. Za ulaz i izlaz vode su identični,
vertikalno postavljeni na donjem dancetu, od cevi čelika Č 1212 , JUS C.B5.122.
Svi zaptivači su meki, od teflona PTFE.

PRORAČUN DEFLEGMATORA
1.Tehnološki proračun
1.1.Toplotni bilans
Toplotna snaga razmenjivača iznosi :
8000
Q = m 1 ⋅ r1 = m 1 ⋅ (h' '− h' ) = ⋅ (1937 − 367 ) = 3489 kW
3600
a maseni protok vode za hlađenje je:
Q 3489 kg
m 2 = = = 27,8
h2 k − h2 p 230,25 − 104,85 s
gde je:
• m1= 8000 kg/h , maseni protok suvozasićene mešavine vodene pare i pare etanola (pare),
• h"= 1937 kJ/kg , entalpija suvozasićene pare na atmosferskom pritisku ,T.4.1.[3],
• h'= 367 kJ/kg , entalpija ključale tečnosti na atmosferskom pritisku ,T.4.1.[3],
• h2k = 230,25 kJ/kg , entalpija vode na izlazu iz aparata na pritisku od 1,5 bar ,T.4.2.6.[4],
• h2p = 104,85 kJ/kg , entalpija vode na ulazu u aparat na pritisku od 1,5 bar ,T.4.2.6.[4].
1.2.Srednja temperaturska razlika
Srednja temperaturska razlika za slučaj kondenzacije suvozasićene pare bez pothlađivanja

kondenzata iznosi:
t 2k − t 2 p 55 − 25
∆t sr = = = 50,4 °C
t kond − t 2 p 91,9 − 25
ln ln
t kond − t 2 k 91,9 − 55
gde je:
• tkond = 91,9ºC , temperatura kondenzacije pare na atmosferskom pritisku , T.4.1.[3],

• tk2 = 55ºC , temperatura vode na izlazu iz aparata na pritisku od 1,5 bar,
• tk2 = 25ºC , temperatura vode na ulazu u aparat na pritisku od 1,5 bar.

1.3.Izbor tipa razmenjivača toplote i usvajanje osnovnih geometrijskih karakteristika

Usvojen je vertikalan dobošasti aparat sa nepokretnim cevnim pločama u kome se kondenzacija
pare odvija sa strane međucevnog prostora, a rashladna voda protiče kroz cevi aparata u dva
prolaza ( Npr = 2 ).
Prema T. 5.1. [1] za kondenzatore i sistem alkoholna para – voda uobičajan opseg koeficijenta
prolaza toplote za dobošaste izmenjivače je 500 – 1100 W/(m2 K) . Pretpostavljam orjentacionu
vrednost koeficijenta prolaza toplote k = 800 W/(m2 K).
Usvajam bakarne cevi Ø22 / 20 mm. (T.8.D.7. [5])
Usvajam običan trouglasti raspored cevi sa korakom t = 28 mm ( T.6.2. [1] ).
Usvajam unutrašnji prečnik omotača Du = 500 mm.
Na osnovu dijagrama na SL.6.7 [1] usvojeno je rastojanje između cevnog snopa i omotača od
Lso = 16 mm.
Površina za razmenu toplote iznosi:
Q 3489 ⋅ 10 3
S iz = = = 86,5 m 2
k ⋅ ∆t sr 800 ⋅ 50,4
Prečnik kružnice koja prolazi kroz ose cevi na obodu snopa:
Dcc = Du − Lso − d s = 700 − 16 − 22 = 662 m
Broj cevi određujem prema metodu 3 , str142, [1]:
Dcc 662
r= = = 11,8 ⇒ N r = 11
2 ⋅ t 2 ⋅ 28
s = r 2 = 11,8 2 = 139,75 ⇒ N s = 139 ⇒ N c1 = 511
N x = 2 ⋅ N r + 1 = 2 ⋅ 11 + 1 = 23
N c 2 = N c1 − N x = 511 − 23 = 488
N c = 488
Dužina cevi razmenjivača toplote je:
S iz 86,5
Lc = = = 2,56 m
π ⋅ d s ⋅ N c π ⋅ 0,022 ⋅ 488

1.4.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane vode (cevi)
Brzina strujanja vode iznosi:
4 ⋅ m 2 4 ⋅ 27,8 m
w2 = = = 0,366
Nc 488 s
ρ2 ⋅π ⋅ du 2 ⋅ 992,2 ⋅ π ⋅ 0,02 2 ⋅
N pr 2
gde je:
• ρ2 = 992,2 kg/m3 , gustina vode na srednjoj temperaturi.
Rejnoldsov broj iznosi:
w2 ⋅ d u ⋅ ρ 2 0.366 ⋅ 0.02 ⋅ 992,2

Re 2 = = = 11122
µ2 0,653 ⋅ 10 −3
gde je:
• µ2 = 0,653 10 –3 Pa s, koeficijent dinamičke viskoznosti vode na srednjoj temeraturi.
Posto je Re2 = 11122 > 10000, sa strane cevi je razvijeno turbulentno strujanje fluida, pa Nuseltov
broj iznosi :
1
Nu 2 = 0.023 ⋅ Re 2 ⋅ Pr2 3 ⋅ φ t 2
0.8
Nu 2 = 0.023 ⋅11122 0.8 ⋅ 4,33 3 ⋅1 = 64,66
gde je:
• Pr2 = 4,33 , Prantlov broj za vodu na srednjoj temperaturi,

• φt2 , korekcioni faktor koji se u prvoj iteraciji uzima da je φt2 = (µ2/µg2)0.14 = 1,
• µg2, Pa s – koeficijent dinamičke viskoznosti vode na temperaturi na granici sloja
zaprljanja
i fluida.
Koeficijent prelaza toplote sa strane cevi iznosi:
Nu 2 ⋅ λ 2 64,66 ⋅ 0,6305 W
αu = = = 2038 2
du 0,02 m ⋅K
gde je:
• λ2 = 0,6305 W/(mK) , koeficijent provođenja toplote vode na srednjoj temperaturi.

Sva termofizička svojstva vode su uzeta za srednju temperaturu vode iz T.1.1. [3]:
t 2 p + t 2k 25 + 55
t sr = = = 40 °C
2 2
1.5.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane (pare) omotača
Prema poglavlju 7.3. [3], koeficijent prelaza toplote se izračunava prema izrazu:
1
⎡ λ3l ⋅ ρ l ⋅ (ρ l − ρ g ) ⋅ g ⋅ N c ⋅ π ⋅ d s ⎤ 3
α s = 1,177 ⋅ ⎢ ⎥
⎣⎢ µ l ⋅ m 1 ⎦⎥
1
⎡ 0,432 3 ⋅ 862 ⋅ (862 − 0,896) ⋅ 9,81 ⋅ 488 ⋅ π ⋅ 0,022 ⎤ 3 W
α s = 1,177 ⋅ ⎢ ⎥ = 3032 2
⎣ 0,541 ⋅ 2,222 ⎦ m ⋅K
gde je:
• ρl = 862 kg/m3 , gustina kondenzata,

• µl = 0,541 10 –3 Pa s, koeficijent dinamičke viskoznosti kondenzata,
• λ2 = 0,432 W/(mK) , koeficijent provođenja toplote kondenzata,
• ρg = 0,896 kg/m3 , gustina pare.
Sva termofizička svojstva pare i kondenzata uzeta su iz ruske literature za temperaturu

kondenzacije tkond = 91,9ºC , jer se para ne kondenzuje potpuno i temperatira pri kondenzaciji
neznatno opada.
1.6.Određivanje koeficijenta prolaza toplote
Otpori provođenju toplote usled zaprljanja se usvajaju prema T.5.2. [1]:
−3 m2 ⋅ K
R2 = 0,5 ⋅ 10 sa strane pare, i
W
m2 ⋅ K
R2 = 0,5 ⋅ 10 −3 sa strane vode.
W
Koeficijent prolaza toplote iznosi :
1 1 d ⎛ 1 ⎞ d d
= + R1 + s ⋅ ⎜⎜ + R2 ⎟⎟ + s ⋅ ln s
k αs du ⎝αu ⎠ 2 ⋅ λs du

1 1 0.022 ⎛ 1 ⎞ 0.022 0.022

= + 0.2 ⋅ 10 −3 + ⋅⎜ + 0.2 ⋅ 10 −3 ⎟ + ⋅ ln
k 3032 0.020 ⎝ 2038 ⎠ 2 ⋅ 380 0.020
W
k = 774
m2 ⋅ K
gde je:
• λz = 380 W/(mK) , koeficijent provođenja toplote bakra na tkond = 91,9ºC , T.6.2. [4].
1.7.Korekcija koeficijenta prolaza toplote
U proračunu je pretpostavljeno da je φt2 = 1. U narednim iteracijama se vrši korekcija pomoću

stvarne temperature na granici sloja zaprljanja .đ
• prva iteracija
Temperatura na granici sloja zaprljanja i vode sa unutrašnje strane cevi je :
′ k ds
t g 2 = t 2 sr + ⋅ ⋅ (t kond − t 2 sr )
α u du
′ 774 0,022
t g 2 = 40 + ⋅ ⋅ (91,9 − 40) = 61,7°C
2038 0,020
Za temperaturu tg2' određujemo dinamičku viskoznost µg2'= 0,459 10 –3 Pa s, pa je Nuseltov

broj:
0 ,14
⎛ µ ⎞ 0 ,14
′ ⎛ 0,653 ⎞
Nu 2 = Nu 2 ⋅ ⎜⎜ 2 ⎟⎟ = 64,66 ⋅ ⎜ ⎟ = 67,93
⎜µ ′⎟ ⎝ 0,459 ⎠
⎝ g2 ⎠
Koeficijent prelaza toplote sa strane vodeje:
α u ′ = 2141
W
m2 ⋅ K
a koeficijent prolaza toplote:
W
k ′ = 790
m ⋅K
2
• druga iteracija

Temperatura na granici sloja zaprljanja i vode sa unutrašnje strane cevi sada je :
″ k′ ds
t g 2 = t 2 sr + ⋅ ⋅ (t −t )
′ d u kond 2 sr
αu
″ 790 0,022
t g 2 = 40 + ⋅ ⋅ (91,9 − 40) = 61°C
2141 0,020
Za novu temperaturu tg2"određujemo dinamičku viskoznost µg2" = 0,464 10 –3 Pa s, pa je

Nuseltov broj:
0 ,14
″ ⎛ µ ⎞ ⎛ 0,653 ⎞
0 ,14
Nu 2 = Nu 2 ⋅ ⎜ 2 ⎟ = 64,66 ⋅ ⎜ ⎟ = 67,83
⎜µ ⎟ ⎝ 0,464 ⎠
⎝ g2 ⎠
Koeficijent prelaza toplote sa strane vode sada je:
α u ″ = 2138
W
m2 ⋅ K
a koeficijent prolaza toplote:
W
k ′′ = 789
m2 ⋅ K
Kako se poslednja dva rezultata razlikuju za manje od 5%, usvajamo k" za koeficijent prolaza
toplote.
Iteracija br. 0 1 2
tg2, °C 40 61,7 61
µg2, Pa s 0,653 10-3 0,45910-3 0,46410-3
φt2 1 1.050 1.049
Nu2 64,66 67,93 67,83
αu, W/(m2 K) 2038 2141 2138
k, W/(m2 K) 774 790 789

1.8.Popravka dimenzija razmenjivača toplote
Q 3489 ⋅ 10 3
S iz = = = 87,7 m 2
k ⋅ ∆t sr 789 ⋅ 50,4
S iz 87,7
Lc = = = 2,60 m
π ⋅ d s ⋅ N c π ⋅ 0,022 ⋅ 488

2.Strujni proračun
2.1.Određivanje prečnika priključka za ulaz i izlaz vode
Prema preporuci iz odeljka 6.1.7. [1] , unutrašnji prečnik priključka se izračunava iz uslova:
kg
ρ 2 ⋅ w p 2 2 ≤ 2250
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m ⎤ kg
ρ2 ⋅ ⎢ 2
⎥ ≤ 2250
⎢⎣ ρ 2 ⋅ π ⋅ d p 2 ⎥⎦
2
m ⋅ s2
− 0.25
d p 2 ≥ 0,164 ⋅ m 2 ⋅ ρ 2
0.5
≥ 0,164 ⋅ 27,8 0.5 ⋅ 992,2 −0.25
d p 2 ≥ 0,154 m
Iako nešto manju, zbog gabarita suda, usvajam standardnu cev prečnika Ø159 / 150 mm , DN 175,
T.P.4.11. [6].
Srednja brzina strujanja vode u priključku iznosi:
4 ⋅ m 2 4 ⋅ 27.8 m
w p2 = = = 1,586
ρ 2 ⋅ π ⋅ d p2 2
992.2 ⋅ π ⋅ 0.150 2
s
2.2.Određivanje prečnika priključka za ulaz pare
kg
ρ1 ⋅ w p1 2 ≤ 2250
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m ⎤ kg
ρ1 ⋅ ⎢ 1
⎥ ≤ 2250
⎣⎢ ρ1 ⋅ π ⋅ d p1 ⎦⎥
2
m ⋅ s2
− 0.25
⋅ ρ1
0.5
d p1 ≥ 0,164 ⋅ m 1 ≥ 0,164 ⋅ 2,22 0.5 ⋅ 0,896 −0.25
d p1 ≥ 0,251 m
Usvajam standardnu cev prečnika Ø318 / 303 mm , DN 300, T.P.4.11. [6].
Srednja brzina strujanja pare u priključku iznosi:
4 ⋅ m 1 4 ⋅ 2,22 m
w p1 = = = 34,361
ρ 1 ⋅ π ⋅ d p1 2
0,896 ⋅ π ⋅ 0.303 2
s

Usvajam još jedan identičan priključak za odvod pare koji je karakterističan za deflegmator i koji
odvodi nekondenzovanui paru ka nizu redno vezanih kondenzatora. Proračun je ovde izvođen kao
da se sva para kondenzuje u deflegmatoru.
2.3.Određivanje prečnika priključka za izlaz kondenzata
kg
ρ1k ⋅ w p1k 2 ≤ 750
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m 1 ⎤ kg
ρ1k ⋅ ⎢ ⎥ ≤ 750
⎣⎢ ρ1k ⋅ π ⋅ d p1k ⎦⎥
2
m ⋅ s2
− 0.25
⋅ ρ1k
0.5
d p1k ≥ 0,164 ⋅ m 1 ≥ 0,164 ⋅ 2,22 0.5 ⋅ 862 −0.25
d p1k ≥ 0,059 m
Usvajam standardnu cev prečnika Ø76,1 / 65 mm , DN 65, T.P.4.11. [6].
4 ⋅ m 1 4 ⋅ 2,22 m
w p1k = = = 0.777
ρ1k ⋅ π ⋅ d p1k 2
896 ⋅ π ⋅ 0.065 2
s
2.4.Pad pritiska sa strane cevi
Pad pritiska usled trenja izračunava se iz formule:
2 ⋅ Lc ρ 2 ⋅ w 2
2
2 ⋅ 2,6 992,2 ⋅ 0,366 2
∆p 2,tr = ξ ⋅ = 0,0587 ⋅ = 1014 Pa
du 2 0,02 2
gde je:
• ξ , koeficijent otpora trenja,

0.25 0.25
⎛δ 68 ⎞ ⎛ 0,0015 68 ⎞
ξ = 0,11 ⋅ ⎜⎜ + ⎟⎟ = 0,11 ⋅ ⎜ + ⎟ = 0,0587
⎝ d u Re ⎠ ⎝ 0,02 11122 ⎠
• δ = 0,0015 mm , apsolutna hrapavost zida bakarne vučene cevi, T.1.6.[7].
Pad pritiska usled lokalnih otpora izračunava se iz formule:

ρ 2 ⋅ wi2
∆p 2,lok = ∑ ς i ⋅
2
=
992,2
2
[ ]
⋅ (1 + 0,5) ⋅ 1,586 2 + (0,5 + 1 + 2,5) ⋅ 0,366 2 = 2138 Pa
gde je:
• ζi , koeficijent lokalnog otpora, T 6.13. [1] ,

• wi , m/s , karakteristična brzina na mestu lokalnog otpora.
Red.broj Lokalni otpor ζi wi , m/s

1. Ulazni priključak 1,0 1,586
2. Ulaz u cevi cevnog snopa ( čeona povrsina je u ravni sa 0,5 0,366
cevnom plocom)
3. Promena pravca strujanja za 180º u komori 2,5 0,366
4. Izlaz iz cevi cevnog snopa 1,0 0,366
5. Izlazni priključak 0,5 1,586
Ukupni pad pritiska sa strane cevi iznosi:
∆p u = ∆p 2,tr + ∆p 2,lok
∆pu = 1014 + 2138 = 3,152 kPa

3.Mehanički proračun
3.1.Proračun debljine zida cilindričnog omotača aparata (JUS M.E2.253), [8]
Ds ⋅ p
s= + C1 + C 2
K
20 ⋅ ⋅ v + p
S
gde je:
• Ds = 704 mm , spoljašnji prečnik omotača aparata (pretpostavljena debljina s = 2 mm),

• p = 1,013 bar , proračunski pritisak ,
• K = 530 N/mm2 , proračunska čvrstoća σ0,2 za materijal Č 4571 i temperaturu t = 91,9°C ,
T.8. [5], (čvrstoća na 20°C, umanjena za 10%),
• S = 1,5 , stepen sigurnosti ,
• vv = 0,8 , koeficijent slabljenja usled postojanja zavarenih spojeva ,
• C1 = 0 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala (legirani čelik),
• C2 = 0 mm , dodatak na koroziju i habanje.
Na cilindričnom omotaču aparata, nalazi se priključak za dovod i odvod pare DN 300 (∅318×7,5),
kao i priključak za odvod kondenzata DN 65 (∅76,1×5,55).
Koeficijent slabljenja usled postojanja otvora određuje se u zavisnosti od vrste i veličine otvora
(JUS M.E2.256), [8]:
⎛ du s s − C1s − C 2 s ⎞
vA = f ⎜ , ⎟
⎜
⎝ (Du + s A − C1 − C 2 ) ⋅ (s A − C1 − C 2 ) s A − C1 − C 2 ⎟
⎠
⎛ 303 7,5 − 0 − 0 ⎞⎟
v A1 = f ⎜ , = f (8,09 , 3,75) = 1
⎜ (700 + 2 − 0 − 0) ⋅ (2 − 0 − 0) 2 − 0 − 0 ⎟⎠
⎝
⎛ 65 5,55 − 0 − 0 ⎞⎟
v A2 = f ⎜ , = f (1,73 , 2,78) = 1
⎜ (700 + 2 − 0 − 0) ⋅ (2 − 0 − 0) 2 − 0 − 0 ⎟⎠
⎝
v = min(vv;vA1;vA2) = min (0,8;1;1) = 0,8

704 ⋅ 1,013
s= + 0 + 0 = 0,126 mm
530
20 ⋅ ⋅ 0,8 + 1,013
1.5
Iz ovog rezultata se vidi da nema smisla dalje ići na proračun pri ispitnim uslovima, već usvajam
najmanju dozvoljenu vrednost sa aspekta krutosti konstrukcije, prema preporuci T.6.4. [1] : s = 5
mm.
3.2.Proračun debljine zida standardnog danca (JUS M.E2.252), [8]
Usvajaju se dva identična plitka torisferična danceta izrađena iscela. Proračun se izvodi na najgore
uslove kojima je izloženo dance: voda u donjoj levoj komori ima temperaturu t = 55°C,
proračunski pritisak je p = 1,5 bar.
Proračun debljine zida cilindričnog dela danca
Ds ⋅ p 710 ⋅ 1,5
s= + C1 + C 2 = + 0,3 + 1 = 1,7 mm
K 197
20 ⋅ ⋅ v + p 20 ⋅ ⋅ 1 + 1,5
S 1 .5
gde je:

• K = 197 N/mm2 , proračunska čvrstoća σ0,2 za materijal Č 0361 na proračunskoj
temperaturi t = 55°C , T.P.3.1. [6],
• v = 1 , ne postoje zavareni spojevi ni izrezi na cilindričnom delu ,
• C1 = 0,3 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala ,
Proračun debljine zida torusnog dela danca
Ds ⋅ p ⋅ β
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v
S
gde je:
• β , proračunski koeficijent , određuje se sa odgovarajuće slike P.5.3 [6]:

⎛ s − C1 − C 2 d i ⎞ 2 − 0.3 − 1 0 ⎞
β = f ⎜⎜ , ⎟⎟ = f ⎛⎜ , ⎟ = f (0.001 , 0 ) = 6
⎝ Ds Ds ⎠ ⎝ 710 710 ⎠
• di = 0 , unutrašnji prečnik otvora na torusu (nema ga u ovom slučaju),
710 ⋅ 1,5 ⋅ 6
s= + 0,3 + 1 = 2,11 mm
197
40 ⋅ ⋅ 1,5
1,5
Proračun debljine zida sfernog dela danca (kalote)
Ds1 ⋅ p
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v + p
S
Iz geometrije dubokih ispupčenih danaca:
R = Ds = 710 mm , unutrašnji poluprečnik kalote

Du1 = 2 ⋅ R = 2 ⋅ 710 = 1420 mm , unutrašnji prečnik kalote
Ds1 = 2 ⋅ R + 2 ⋅ s , spoljašnji prečnik kalote
Na cilindričnom omotaču aparata, nalaze se priključci za dovod i odvod vode DN 200

(∅216×6mm).
Koeficijent slabljenja usled postojanja priključaka određuje se u zavisnosti od vrste i veličine
otvora (JUS M.E2.256), [8].
⎛ du s s − C1s − C 2 s ⎞
vA = f ⎜ , ⎟
⎜
⎝ (Du1 + s − C1 − C 2 ) ⋅ (s − C1 − C 2 ) s − C1 − C 2 ⎟
⎠
gde je:
• s = 2,5 mm , prva pretpostavljena debljina kalote,
• Ds1 = 2 ⋅ R + 2 ⋅ s = 2 ⋅ 710 + 2 ⋅ 2.5 = 1425 mm
• C1s = 12,5% ⋅ s s = 12,5% ⋅ 6 = 0,75 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija

materijala priključka (T. P.4.9. [6]),

• C2s = 1 , dodatak na koroziju i habanje.
⎛ 204 6 − 0.75 − 1 ⎞⎟
vA = f ⎜ , = f (4,94 , 3,54) = 1
⎜ (1420 + 2,5 − 0.3 − 1) ⋅ (2,5 − 0.3 − 1) 2,5 − 0.3 − 1 ⎟⎠
⎝
Dance je izrađeno iscela pa je vv = 1.
v = min(vv;vA) = min (1;1) = 1
1425 ⋅ 1,5
s= + 0.3 + 1 = 1,71 mm
197
40 ⋅ ⋅ 1 + 1,5
1.5
Na osnovu izračunatih debljina delova danca, pošto je dance izrađeno iscela, usvaja se prva veća
stndardna vrednost od najveće izračunate debljine lima s = 2,5 mm.
Provera na elastično ulubljivanje danca od unutrašnjeg natpritiska
Dance je dovoljno dimenzionisano na elastično ulubljivanje ako je pB > 1,5 p = 2,25 bar,
gde je:
• pB , bar , pritisak ulubljivanja, određuje se sa Slike P.5.4. [6]
⎛ s − C1 − C 2 ⎞ 2,5 − 0,3 − 1 ⎞
p B = f ⎜⎜ ⎟⎟ ⋅ E ⋅ 10 −5 = f ⎛⎜ −5
⎟ ⋅ 2 ⋅ 10 ⋅ 10 =
5
⎝ D s ⎠ ⎝ 710 ⎠
= f (0,0017 ) ⋅ 2 = 1,52 ⋅ 2 = 3,04 ≥ 2,25 bar
Do elastičnog ulubljivanja neće doći pod dejstvom unutrašnjeg natpritiska grafika.
Provera debljine danca na ispitne uslove
Ispitna temperatura: ti = 20°C

Ispitni pritisak: pi = 1,3p
Stepen sigurnosti: S = 1,1
Proračunska čvrstoća: K = 205 N/mm2
• Provera debljine zida cilindričnog dela danca

Ds ⋅ pi
s= + C1 + C 2 , mm
K
20 ⋅ ⋅ v + pi
S
710 ⋅ 1,95
s= + 0.3 + 1 = 1,67 mm
205
20 ⋅ ⋅ 1 + 1,95
1.1
Manje od proračunatog za radne uslove.
• Provera debljine zida sfernog dela danca
Dsk ⋅ p i
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v + pi
S
1425 ⋅ 1,95
s= + 0.3 + 1 = 1,67 mm
205
40 ⋅ ⋅ 1 + 1,95
1.1
• Provera debljine zida torusnog dela danca
Ds ⋅ p i ⋅ β
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v
S
710 ⋅ 1,95 ⋅ 6
s= + 0,3 + 1 = 2,41 mm
205
40 ⋅ ⋅1
1,1
Na osnovu proverenih debljina delova danca, pošto je dance izrađeno iscela, ostaje debljina lima s
= 2,5 mm. Zbog robusnosti konstrukcije i korišćenja kuke pri montaži, usvajam debljinu danaca
s = 4 mm na strani sigurnosti.
• Geometrijske karakteristike plitkog danca
R = Ds = 710 mm
r = 0,1 ⋅ Ds = 0,1 ⋅ 710 = 71 mm
h2 = 0,1935 ⋅ Ds − 0,455 ⋅ s = 0,1935 ⋅ 710 − 0,455 ⋅ 4 = 136 mm

h1 ≥ 3,5 ⋅ s , usvajam h1 = 40 mm .
• Uslovi za primenu standarda po kojima je proračun izvršen
s − C1 − C 2
0,001 ≤ ≤ 0,1
Ds
4 − 0,3 − 1
0,001 ≤ ≤ 0,1
710
0,001 ≤ 0,0038 ≤ 0,1
Ds 710
= = 1.0028 ≤ 1,2
Du 708
Svi uslovi su ispunjeni.
3.3.Proračun vijaka (JUS M.E2.257), [8]
Usvajaju se kružni vijčani spojevi sa zaptivačima unutar kruga rupa.
3.3.1.Proračun sila u vijcima
Najmanja sila u vijku za radno stanje je:
FSB = FRB + FFB + FDB = 59358 + 6700 + 4403 = 70461 N

gde je:
p ⋅ π ⋅ d i2 1,5 ⋅ π ⋅ 710 2
FRB = = = 59358 N
40 40
• di = 710 mm , unutrašnji prečnik prirubnice,
FFB =
( )
p ⋅ π ⋅ d D2 − d i2
=
(
1,5 ⋅ π ⋅ 749 2 − 710 2)= 6700 N
40 40
• dD = 749 mm , srednji prečnik zaptivača,
p 1,5
FDB = ⋅ π ⋅ d D ⋅ S D ⋅ K1 = ⋅ π ⋅ 749 ⋅ 1,2 ⋅ 10,4 = 4403 N
10 10
• bD = 13 mm , korisna širina zaptivanja,

• K1, koeficijent zaptivača za stanje pri radu (vrednosti za tečnost), T.P.5.6. [6]:

K1 = 0,8 bD = 0,8 13 = 10,4 mm ,

• SD = 1,2 , pomoćna vrednost.
Kako je ispitni pritisak pi = 1,3p ,razlike nisu velike pa sledi da ne treba računati FSB za ispitno
stanje.
Najmanja sila u vijku za ugradno stanje je:
FDV = π ⋅ d D ⋅ K D ⋅ k 0 = π ⋅ 749 ⋅ 156 = 366890 N
gde je:
• k0 , koeficijent zaptivača za stanje pri ugradnji,

• KD , otpor promeni oblika materijala zaptivača.
K D ⋅ k 0 = 12 ⋅ 13 = 156 (T.P.5.6. [1]).
3.3.2.Proračun prečnika vijaka
Za radno stanje prečnik vijaka se određuje po obrascu:
FSB
dk = Z ⋅ + C5 , mm
K ⋅n
Usvajam priključne mere prirubnice (T.P.4.18. [6]), JUS M.B6.011:
DN 700 nazivni prečnik

PN 2,5 nazivni pritisak
D = 860 mm spoljašnji prečnik
d = 810 mm podeoni prečnik
d1 = 26 mm prečnik rupe
M24 navoj vijka
n = 24 broj vijaka
Za vijke sa punim stablom, proračunskom čvrstoćom određenom prema granici razvlačenja i

nalegajućim povrvršinama obrađenim skidanjem strugotine (T.P.4.18 [6]):
Z = 1,51 pomoćna vrednost

K = 197 N/mm2 proračunska čvrstoća za materijal čelika Č 0345 na radnoj
temperaturi t = 55ºC
C5 konstrukcioni dodatak
FSB 70461
Z⋅ = 1,51 ⋅ = 5,83 ≤ 20 ⇒ C5 = 3 mm
K ⋅n 197 ⋅ 24

d k = 5,83 + 3 = 8,83 mm
Za ugradno stanje prečnik vijaka se određuje po obrascu:
FDV 366890
dk = Z ⋅ = 1,29 ⋅ = 11,14 mm
K 20 ⋅ n 205 ⋅ 24
gde je:
• Z = 1,29 , pomoćna vrednost,

• K20 = 205 N/mm2 , proračunska čvrstoća za materijal čelika Č 0345 na 20ºC.
Usvajamo vijak M24, koji je preporučen standardom JUS M.B6.011.
3.4.Proračun prirubnica (JUS M.E2.258), [8]
Usvajamo prirubnicu za privarivanje sa prstenastim ispustom. Potrebna visina oboda prirubnice:
1,42 ⋅ W − Z 1,42 ⋅ 60045 − 11264

hF = = = 24.4 mm
b 124
gde je:
• s1 = 4 mm , debljina zida omotača na koji se privaruje prirubnica,

• du = 710 mm , unutrašnji prečnik prirubnice (spoljašnji prečnik aparata),
• Z , pomoćna vrednost:
Z = (d u + s1 ) ⋅ s12 = (710 + 4 ) ⋅ 4 2 = 11264
• dL = d1 = 26 mm , prečnik rupe za vijke,

• ds = 860 mm , spoljašnji prečnik prirubnice,
• V = f(du) = f(710) = 0,5 , pomoćna vrednost,
• d L′ , redukovani prečnik rupe za vijke:
d L′ = V ⋅ d L = 0,5 ⋅ 26 = 13 mm
• b , mm , proračunska dvostruka širina prirubnice:
′
b = d s − d u − 2 ⋅ d L = 860 − 710 − 2 ⋅ 13 = 124 mm
• a , mm , krak delovanja sile u vijku za radno stanje:

d t − d u − s1 810 − 710 − 4
a= = = 48 mm
2 2
• aD , mm , krak delovanja sile u vijku za ugradno stanje stanje:
d t − d D 810 − 749
aD = = = 30,5 mm
2 2
• S = 1,5 , stepen sigurnosti pri prorač. (radnoj) temperaturi (JUS M.E2.250),

• K = 197 N/mm2 , proračunska čvrstoća za materijal prirubnice Č 0361, na t = 55ºC,
• W , mm3 , otporni moment prirubnice za radno stanje:
FSB ⋅ S 70461 ⋅ 1,5

W= ⋅a = ⋅ 48 = 25752 mm 3
K 197
• S = 1,1 , stepen sigurnosti pri ispitnim (ugradnim ) (JUS M.E2.250),

• W , mm3 , otporni moment prirubnice za ugradno stanje:
FDV ⋅ S 366890 ⋅ 1,1

W= ⋅ aD = ⋅ 30,5 = 60045 mm 3 ,
K 20 205
Kao merodavan, uzima se veći otporni moment W = 60045 mm3.
Usvaja se visina oboda prirubnice hF = 25 mm.
3.5.Proračun cevnih ploča (JUS M.E2.259), [8]
Usvajam okruglu ravnu cevnu ploču sa nadnesenim ivicama prirubnice. Potrebna debljina ploče
iznosi:
D12 − n ⋅ d u2 pi ⋅ S 700 2 − 488 ⋅ 20 2 1,5 ⋅ 1,5

s=C⋅ ⋅ = 0,45 ⋅ ⋅ = 9,40 mm
ν 10 ⋅ K 0,2857 10 ⋅ 530
gde je:
• D1 = 700 mm , unutrašnji prečnik aparata,

• n = 488 , broj cevi u kondenzatoru,
• du = 20 mm, untrašnji prečnik cevi,
• pi = 1,5 bar , proračunski pritisak u cevi,


• v , koeficijent slabljenja ploče usled otvora za cevi:
t − d u 28 − 20
ν= = = 0,2857
t 28
• t = 28 mm , razmak između cevi.
Prema preporukama iskusnijih, debljina cevne ploče treba da bude s = 20 mm.
3.6.Provera čvrstoće omotača usled dilatacija cevi cevnog snopa
Napon koji se stvara u cevi pri radnim uslovima:
ds ⋅ p 22 ⋅ 0,15
+ E ⋅ α ⋅ (t z ,max − tug ) =
N
σ= + 1,25 ⋅105 ⋅1,76 ⋅10 −5 ⋅ (78,8 − 15) = 141,18
4⋅s 4 ⋅1 mm 2
gde je:
• ds = 22 mm, spoljašnji prečnik cevi,

• p = 1 bar , radni pritisak sa strane cevi,
• s = 1 mm , debljina zida cevi,
• E = 1,25 105 N/mm2 , modul elastičnosti za bakar [5],
• α = 1,76 10-5 K-1 , koeficijent termičkog širenja bakra [5],
• tz,max= 78,8°C , maksimalna temperatura zida cevi tokom rada,
• tug = 15°C, temperatura pri izradi razmenjivača.
Sila koja se sa svih cevi prenosi na omotač je:
⎛ (d s2 − d u2 ) ⋅ π ⎞ ⎛ (22 2 − 20 2 ) ⋅ π ⎞
N = n ⋅ σ ⋅ ⎜⎜ ⎟⎟ = 488 ⋅ 141,18 ⋅ ⎜⎜ ⎟⎟ = 4,543 MN
⎝ 4 ⎠ ⎝ 4 ⎠
A napon koji se javlja u omotaču:
4⋅ N 4 ⋅ 4,543 ⋅ 10 6 N
σ = = = 410
(Ds − Du )⋅ π (710 − 700 )⋅ π
2 2 2 2
mm 2

Iako ovo nije uporedni napon, i nije merodavan za upoređivanje sa zateznom čvrstoćom, ipak i
omotač ima svoje dilatacije usled povećanja temperature (rađen je najgori slučaj kao da omotač
ima temperaturu 20°C), konstatujem da ne treba postavljati kompenzator.
3.7.Provera cevi cevnog snopa na izvijanje (JUS M.E2.259), [8]
Kritična sila izvijanja za jednu bakarnu cev je:
π 2 ⋅ E ⋅ J π 2 ⋅ 1,25 ⋅ 10 5 ⋅ 4197,34
Fk = = = 1016 N
3 ⋅ l k2 3 ⋅ 1300 2
gde je:
• E = 1,25 105 N/mm2 , modul elastičnosti za bakar,

• J , mm4 , moment inercije poprečnog prstenastog preseka cevi,
d s3 ⋅ π ⋅ δ 22 3 ⋅ π ⋅ 1
J= = = 4197,34 mm 4
8 8
• lk , kritična dužina cevi za dati slučaj,
l k = 0,5 ⋅ l = 0,5 ⋅ 2600 = 1300 mm
Sila opterećenja cevi je:
N 4543000
FR = N 1 = = = 9309 N
n 488
Ova sila u stvarnosti nije toliko veća od kritične sile izvijanja, ali nam sigurno zbog ovoga treba
kompenzator. Usvajam jednozidni talasasti kompenzator sa preklopnim spojem, jednostrano
zavarenim ispod priključaka za dovod i odvod pare. Proračun dimenzija kompenzatora se neće
izvoditi, a debljinu lima za kompenzator usvajam polovinu debljine zida omotača na koji se
zavaruje kompenzator.
3.8.Provera izdržljivosti uvaljanog spoja cevi i cevne ploče (JUS M.E2.259), [8]
Za uvaljani spoj sa žljebovima i ravan otvor dozvoljeni površinski pritisak pmax = 300 N/mm2
prema standardu za proračun cevnih ploča
FR 9309 N
p max = = = 232 ≤ p max
l w ⋅ (d s − d u ) 20 ⋅ (22 − 20) mm 2
gde je:
• lw = s =20 mm, dužina uvaljivanja jednaka debljini cevne ploče.

LITERATURA
[1] Jaćimović B., Genić S.: " Toplotne operacije i aparati", Mašinski fakultet, Beograd,
1992.
[2] Jaćimović B., Genić S., Nađ M., Laza J.: " Problemi iz toplotnih operacija i
aparata", SMEITS i Mašinski fakultet, Beograd, 1996.
[3] Jaćimović B., Bogner M.: " Praktikum iz osnova tehnoloških procesa i aparata",
Mašinski fakultet, Beograd, 1993.
[4] Kozić Đ., Vasiljević B.,Bekavac V.: " Priručnik za termodinamiku u jedinicama
SI" , Mašinski fakultet, Beograd, 1999.
[5] Markoski M.: " Cevni vodovi", Mašinski fakultet, Beograd, 2000.
[6] Bogner M.,Petrović A.: " Konstrukcije i proračuni procesnih aparata", Mašinski
fakultet, Beograd, 1991.
[7] Šašić M.: " Transport fluida i čvrstih materijala cevima " , Naučna knjiga, Beograd,
1990.
[8] Bogner M.,Vojnović V.,Ivanović N.: " Propisi i standardi za stabilne i pokretne
posude pod pritiskom " , Mašinski fakultet, Beograd,1993.

SADRŽAJ
• Sadržaj 2
• Tehnički opis deflegmatora 3
• Proračun deflegmatora 4
1.Tehnološki proračun 4
1.1.Toplotni bilans 4
1.2.Srednja temperaturska razlika 4
1.3.Izbor tipa razmenjivača toplote i osnovne geom. karakteristike 5
1.4.Odeđivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane cevi 6
1.5. Odeđivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane omotača 7
1.6. Odeđivanje koeficijenta prolaza toplote 7
1.7.Određivanje kritičnog toplotnog fluksa 8
1.8.Popravka dimenzija razmenjivača toplote 10
2.Strujni proračun 11
2.1.Određivanje prečnika priključka za ulaz i izlaz vode 11
2.2.Određivanje prečnika priključka za ulaz pare 11
2.3. Određivanje prečnika priključka za izlaz kondenzata 12
2.4.Pad pritiska sa strane cevi 12
3.Mehanički proračun 14
3.1.Proračun debljine zida cilindričnog omotača aparata 14
3.2.Proračun standardnog danaca 15
3.3.Proračun vijaka 19
3.4.Proračun prirubnica 21
3.5.Proračun cevnih ploča 22
3.6.Provera čvrstoće omotača usled dilatacije cevi cevnog snopa 23
3.7.Provera cevi cevnog snopa na izvijanje 24
3.8.Provera izdržljivosti uvaljanog spoja cevi i cevne ploče 24
• Literatura 25

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
TEHNIČKI OPIS DEFLEGMATORA

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
PRORAČUN DEFLEGMATORA
1.Tehnološki proračun
1.1.Toplotni bilans
Toplotna snaga razmenjivača iznosi :
5000
Q=m
2 ⋅ r2 = ⋅ 355 = 493 kW
3600
a potrosnja grejne pare je:
Q 493 kg
1 =
m = = 0,233
r1 2114 s
gde je:
• m2= 5000 kg/h , maseni protok mešavine benzola i toluola ,

• r2 =355 kJ/kg , toplota isparavanja ostatka na pritisku od 1,16 bar i t=115ºC,T.4.2.4.[4],
• r1 =2114 kJ/kg , toplota kondenzacije grejne pare na temperaturi t=150ºC,T.4.2.4.[4].
1.2.Srednja temperaturska razlika
Srednja temperaturska razlika iznosi:
∆t sr = t kond − t isp = 150 − 115 = 35 °C

gde je:
• tkond = 150ºC , temperatura kondenzacije pare na pritisku od 4.76 bar , T.4.1.4.[4],

• tisp =115ºC , temperatura isparavanja ostatka na pritisku od 1,16 bar, T.4.1.4.[4],

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
1.3.Izbor tipa razmenjivača toplote i usvajanje osnovnih geometrijskih

karakteristika
Usvojen je vertikalan dobošasti aparat sa nepokretnim cevnim pločama u kome se kondenzacija
pare odvija sa strane međucevnog prostora, a mesavina vode i etanola protiče kroz cevi aparata u
jednom prolazu ( Npr =1 ).
Prema T. 5.1. [1] za isparivace i sistem etanol – voda uobičajan opseg koeficijenta prolaza toplote
za dobošaste izmenjivače je 600 – 1200 W/(m2 K) . Pretpostavljam orjentacionu vrednost
koeficijenta prolaza toplote k = 644 W/(m2 K).
Usvajam bakarne cevi Ø25 / 2 mm. (T...... [5])
Usvajam običan trouglasti raspored cevi sa korakom t = 32 mm ( T.6.2. [1] ).
Usvajam unutrašnji prečnik omotača Du = 600 mm.
Na osnovu dijagrama na SL.6.7 [1] usvojeno je rastojanje između cevnog snopa i omotača od
Lso = 42 mm.
Q 493 ⋅ 10 3
Siz = = = 21,875 m 2
k ⋅ ∆t sr 640 ⋅ 35
Prečnik kružnice koja prolazi kroz ose cevi na obodu snopa:
D cc = D u − L so = 600 − 42 = 558 mm
Broj cevi određujem prema metodu 3 , str142, [1]:
(D u − d s ) − L so (600 − 25) − 42
r= = = 8,734
2⋅t 2 ⋅ 32
s = r 2 = 8,734 2 = 76,289 ⇒ N s = 76 ⇒ N c = 283 ( T.6.7. [1] )
Siz 21,875
Lc = = = 0,985 m
π ⋅ d s ⋅ N c π ⋅ 0,025 ⋅ 283

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
1.4.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane vode (cevi)
( )
α u = 0,104 ⋅ p 0c,69 ⋅ 1,8 ⋅ p 0r,17 + 4 ⋅ p1r, 2 + 10 ⋅ p10
r ⋅q
0, 7
( )
α u = 0,104 ⋅ 40,5 0,69 ⋅ 1,8 ⋅ 0,029 0,17 + 4 ⋅ 0,0291, 2 + 10 ⋅ 0,02910 ⋅ q 0,7
α u = 1,391 ⋅ q 0,7
gde je:
• pc =40.5 bar , kritični pritisak toluola. ( T.4.2.4. [4] )
• p2 =1,16 bar , pritisak zasićenja ostatka na radnoj temperaturi ( T.4.2.4. [4] )
p 1,16
• pr = 2 = = 0,029 , redukovani pritisak
p c 40,5
1.5.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane (pare) omotača
Prema poglavlju 7.3. [3], koeficijent prelaza toplote se izračunava prema izrazu:
1
( )
⎡ λ3l ⋅ ρ l ⋅ ρ l − ρ g ⋅ g ⎤ 3
α s = 1,177 ⋅ ⎢ ⎥
⎢⎣ µ l ⋅ Γν ⎥⎦
1
⎡ 0,684 3 ⋅ 916,93 ⋅ (916,93 − 2,547 ) ⋅ 9,81⎤ 3 W
α s = 1,177 ⋅ ⎢ −3 ⎥ = 12990 2
⎣ 0,186 ⋅ 10 ⋅ 0,01 ⎦ m ⋅K
gde je:
• ρl = 916,93 kg/m3 , gustina kondenzata,

• µl = 0,186 10 –3 Pa s, koeficijent dinamičke viskoznosti kondenzata,
• λl = 0,684 W/(mK) , koeficijent provođenja toplote kondenzata,
• ρg = 2,547 kg/m3 , gustina pare.
1
m 0,233 kg
• Γν = = = 0,01 , gustina slivanja kondenzata svedena na
N c ⋅ π ⋅ d s 283 ⋅ π ⋅ 0,025 m ⋅s
spoljašnju površinu cevi
Sva termofizička svojstva pare i kondenzata su uzeta za temperaturu kondenzacije tkond = 150ºC .
( T.4.2.8. [4] )

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
1.6.Određivanje koeficijenta prolaza toplote
Otpori provođenju toplote usled zaprljanja se usvajaju prema T.5.2. [1]:
m2 ⋅ K
R 1 = 0,1 ⋅ 10 −3 otpor provođenju toplote sa strane toplijeg fluida
W
m2 ⋅ K
R 2 = 0,4 ⋅ 10 −3 otpor provođenju toplote sa strane hladnijeg fluida
W
Koeficijent prolaza toplote iznosi :
1 1 d ⎛ 1 ⎞ d d
= + R1 + s ⋅ ⎜⎜ + R 2 ⎟⎟ + s ⋅ ln s
k αs du ⎝ αu ⎠ 2 ⋅ λs du
1 1 0.025 ⎛ 1 −3 ⎞ 0.025 0.025

= + 0.1 ⋅ 10 −3 + ⋅ ⎜⎜ + 0 . 4 ⋅ 10 ⎟+
⎟ ⋅ ln
⎠ 2 ⋅ 16,585
0, 7
k 12990 0.021 ⎝ 1,391 ⋅ q 0.021
W
k = 644,108
m2 ⋅ K
pri čemu se iterativnim postupkom dobija:
q=2,254 104 W/m2 , specifično toplotno opterećenje
gde je:
• λz = 16.585 W/mK , koeficijent provođenja toplote za Č 4572 na tsr = 132,5ºC , T.6.2. [4].
1.7.Određivanje kritičnig toplotnog fluksa
q c = 3,67 ⋅ 10 4 ⋅ p c ⋅ p 0r,35 ⋅ (1 − p r )
q c = 3,67 ⋅ 10 4 ⋅ 40,5 ⋅ 10 5 ⋅ 0,029 0,35 ⋅ (1 − 0,029 )
W
q c = 4,176 ⋅ 10 5
m2
Vrednost kritičnog toplotnog fluksa je veća od stvarnog toplotnog fluksa što znači da je u pitanju
mehurasto ključanje u cevima

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
1.8.Popravka dimenzija razmenjivača toplote
Q 493 ⋅ 10 3
Siz = = = 21,871 m 2
k ⋅ ∆t sr 644,108 ⋅ 35
S iz 21,871
Lc = = = 0,984 m
π ⋅ d s ⋅ N c π ⋅ 0,025 ⋅ 283
Usvajam cevi dužine 1 m.

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
2.Strujni proračun
2.1.Određivanje prečnika priključka za ulaz i izlaz vode
kg
ρ 2 ⋅ w p 2 2 ≤ 2250
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m ⎤ kg
ρ2 ⋅ ⎢ 2
⎥ ≤ 2250
⎢⎣ ρ 2 ⋅ π ⋅ d p 2 ⎥⎦
2
m ⋅ s2
− 0.25
d p 2 ≥ 0,164 ⋅ m 2 ⋅ ρ 2
0.5
≥ 0,164 ⋅ 27,8 0.5 ⋅ 992,2 −0.25
d p 2 ≥ 0,154 m
Srednja brzina strujanja vode u priključku iznosi:
4 ⋅ m 2 4 ⋅ 27.8 m
wp2 = = = 0,892
ρ 2 ⋅ π ⋅ d p2 2
992.2 ⋅ π ⋅ 0.204 2
s
2.2.Određivanje prečnika priključka za ulaz pare
kg
ρ1 ⋅ w p1 2 ≤ 2250
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m ⎤ kg
ρ1 ⋅ ⎢ 1
⎥ ≤ 2250
⎢⎣ ρ1 ⋅ π ⋅ d p1 ⎥⎦
2
m ⋅ s2
− 0.25
d p1 ≥ 0,164 ⋅ m 1 ⋅ ρ1
0.5
≥ 0,164 ⋅ 2,22 0.5 ⋅ 0,896 −0.25
d p1 ≥ 0,251 m
4 ⋅ m 1 4 ⋅ 2,22 m
w p1 = = = 34,361
ρ1 ⋅ π ⋅ d p1 2
0,896 ⋅ π ⋅ 0.303 2
s

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
Usvajam još jedan identičan priključak za odvod pare koji je karakterističan za deflegmator i koji
odvodi nekondenzovanui paru ka nizu redno vezanih kondenzatora. Proračun je ovde izvođen kao
da se sva para kondenzuje u deflegmatoru.
2.3.Određivanje prečnika priključka za izlaz kondenzata
kg
ρ1k ⋅ w p1k 2 ≤ 750
m ⋅ s2
2
⎡ 4 ⋅ m 1 ⎤ kg
ρ1k ⋅ ⎢ ⎥ ≤ 750
⎢⎣ ρ1k ⋅ π ⋅ d p1k ⎥⎦
2
m ⋅ s2
− 0.25
d p1k ≥ 0,164 ⋅ m 1 ⋅ ρ1k
0.5
≥ 0,164 ⋅ 2,22 0.5 ⋅ 862 −0.25
d p1k ≥ 0,059 m
Usvajam standardnu cev prečnika Ø76,1 / 65 mm , DN 65, T.P.4.11. [6].
4 ⋅ m 1 4 ⋅ 2,22 m
w p1k = = = 0.777
ρ1k ⋅ π ⋅ d p1k 2
896 ⋅ π ⋅ 0.065 2
s
2.4.Pad pritiska sa strane cevi
Pad pritiska usled trenja izračunava se iz formule:
2 ⋅ Lc ρ 2 ⋅ w2
2
2 ⋅ 2,6 992,2 ⋅ 0,366 2
∆p 2 ,tr =ξ ⋅ = 0,0587 ⋅ = 1014 Pa
du 2 0,02 2
gde je:
• ξ , koeficijent otpora trenja,

0.25 0.25
⎛δ 68 ⎞ ⎛ 0,0015 68 ⎞
ξ = 0,11 ⋅ ⎜⎜ + ⎟⎟ = 0,11 ⋅ ⎜ + ⎟ = 0,0587
⎝ d u Re ⎠ ⎝ 0,02 11122 ⎠
• δ = 0,0015 mm , apsolutna hrapavost zida bakarne vučene cevi, T.1.6.[7].
Pad pritiska usled lokalnih otpora izračunava se iz formule:

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
ρ 2 ⋅ wi2
∆p 2,lok = ∑ ς i ⋅
2
=
992,2
2
[ ]
⋅ (1 + 0,5) ⋅ 0,892 2 + (0,5 + 1 + 2,5) ⋅ 0,366 2 = 958 Pa
gde je:
• ζi , koeficijent lokalnog otpora, T 6.13. [1] ,

• wi , m/s , karakteristična brzina na mestu lokalnog otpora.
Red.broj Lokalni otpor ζi wi , m/s

1. Ulazni priključak 1,0 0,892
2. Ulaz u cevi cevnog snopa ( čeona povrsina je u ravni sa 0,5 0,366
cevnom plocom)
3. Promena pravca strujanja za 180º u komori 2,5 0,366
4. Izlaz iz cevi cevnog snopa 1,0 0,366
5. Izlazni priključak 0,5 0,892
Ukupni pad pritiska sa strane cevi iznosi:
∆p u = ∆p 2,tr + ∆p 2,lok
∆pu = 1014 + 958 = 1,972 kPa

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
3.Mehanički proračun
3.1.Proračun debljine zida cilindričnog omotača aparata (JUS M.E2.253), [8]
Ds ⋅ p
s= + C1 + C 2
K
20 ⋅ ⋅ v + p
S
gde je:

• vv = 0,8 , koeficijent slabljenja usled postojanja zavarenih spojeva ,
• C1 = 0 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala (legirani čelik),
Na cilindričnom omotaču aparata, nalazi se priključak za dovod i odvod pare DN 300 (∅318×7,5),
kao i priključak za odvod kondenzata DN 65 (∅76,1×5,55).
Koeficijent slabljenja usled postojanja otvora određuje se u zavisnosti od vrste i veličine otvora
(JUS M.E2.256), [8]:
⎛ du s s − C1s − C 2 s ⎞
vA = f ⎜ , ⎟
⎜
⎝ (Du + s A − C1 − C 2 ) ⋅ (s A − C1 − C 2 ) s A − C1 − C 2 ⎟
⎠
⎛ 303 7,5 − 0 − 0 ⎞⎟
v A1 = f ⎜ , = f (8,09 , 3,75) = 1
⎜ (700 + 2 − 0 − 0) ⋅ (2 − 0 − 0) 2 − 0 − 0 ⎟⎠
⎝
⎛ 65 5,55 − 0 − 0 ⎞⎟
v A2 = f ⎜ , = f (1,73 , 2,78) = 1
⎜ (700 + 2 − 0 − 0) ⋅ (2 − 0 − 0) 2 − 0 − 0 ⎟⎠
⎝
v = min(vv;vA1;vA2) = min (0,8;1;1) = 0,8

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
704 ⋅ 1,013
s= + 0 + 0 = 0,126 mm
530
20 ⋅ ⋅ 0,8 + 1,013
1 .5
Iz ovog rezultata se vidi da nema smisla dalje ići na proračun pri ispitnim uslovima, već usvajam
najmanju dozvoljenu vrednost sa aspekta krutosti konstrukcije, prema preporuci T.6.4. [1] : s = 5
mm.
3.2.Proračun debljine zida standardnog danca (JUS M.E2.252), [8]
Usvajaju se dva identična plitka torisferična danceta izrađena iscela. Proračun se izvodi na najgore
uslove kojima je izloženo dance: voda u donjoj levoj komori ima temperaturu t = 55°C,
proračunski pritisak je p = 1,5 bar.
Proračun debljine zida cilindričnog dela danca
Ds ⋅ p 710 ⋅ 1,5
s= + C1 + C 2 = + 0,3 + 1 = 1,7 mm
K 197
20 ⋅ ⋅ v + p 20 ⋅ ⋅ 1 + 1,5
S 1.5
gde je:

• K = 197 N/mm2 , proračunska čvrstoća σ0,2 za materijal Č 0361 na proračunskoj
temperaturi t = 55°C , T.P.3.1. [6],
• v = 1 , ne postoje zavareni spojevi ni izrezi na cilindričnom delu ,
• C1 = 0,3 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala ,
Proračun debljine zida torusnog dela danca
Ds ⋅ p ⋅ β
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v
S
gde je:
• β , proračunski koeficijent , određuje se sa odgovarajuće slike P.5.3 [6]:

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
⎛ s − C1 − C 2 d i ⎞ ⎛ 2 − 0 .3 − 1 0 ⎞
β = f ⎜⎜ , ⎟⎟ = f⎜ , ⎟ = f (0.001 , 0 ) = 6
⎝ D s D s ⎠ ⎝ 710 710 ⎠
• di = 0 , unutrašnji prečnik otvora na torusu (nema ga u ovom slučaju),
710 ⋅ 1,5 ⋅ 6
s= + 0,3 + 1 = 2,11 mm
197
40 ⋅ ⋅ 1,5
1,5
Proračun debljine zida sfernog dela danca (kalote)
Ds1 ⋅ p
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v + p
S
Iz geometrije dubokih ispupčenih danaca:
R = Ds = 710 mm , unutrašnji poluprečnik kalote

Du1 = 2 ⋅ R = 2 ⋅ 710 = 1420 mm , unutrašnji prečnik kalote
Ds1 = 2 ⋅ R + 2 ⋅ s , spoljašnji prečnik kalote
Na cilindričnom omotaču aparata, nalaze se priključci za dovod i odvod vode DN 200

(∅216×6mm).
Koeficijent slabljenja usled postojanja priključaka određuje se u zavisnosti od vrste i veličine
otvora (JUS M.E2.256), [8].
⎛ du s s − C1s − C 2 s ⎞
vA = f ⎜ , ⎟
⎜
⎝ (Du1 + s − C1 − C 2 ) ⋅ (s − C1 − C 2 ) s − C1 − C 2 ⎟
⎠
gde je:
• s = 2,5 mm , prva pretpostavljena debljina kalote,
• Ds1 = 2 ⋅ R + 2 ⋅ s = 2 ⋅ 710 + 2 ⋅ 2.5 = 1425 mm
• C1s = 12,5% ⋅ s s = 12,5% ⋅ 6 = 0,75 mm , dodatak na dozvoljeno odstupanje dimenzija

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
materijala priključka (T. P.4.9. [6]),

• C2s = 1 , dodatak na koroziju i habanje.
⎛ 204 6 − 0.75 − 1 ⎞⎟
vA = f ⎜ , = f (4,94 , 3,54) = 1
⎜ (1420 + 2,5 − 0.3 − 1) ⋅ (2,5 − 0.3 − 1) 2,5 − 0.3 − 1 ⎟⎠
⎝
Dance je izrađeno iscela pa je vv = 1.
v = min(vv;vA) = min (1;1) = 1
1425 ⋅ 1,5
s= + 0.3 + 1 = 1,71 mm
197
40 ⋅ ⋅ 1 + 1,5
1 .5
Na osnovu izračunatih debljina delova danca, pošto je dance izrađeno iscela, usvaja se prva veća
stndardna vrednost od najveće izračunate debljine lima s = 2,5 mm.
Provera na elastično ulubljivanje danca od unutrašnjeg natpritiska
Dance je dovoljno dimenzionisano na elastično ulubljivanje ako je pB > 1,5 p = 2,25 bar,
gde je:
• pB , bar , pritisak ulubljivanja, određuje se sa Slike P.5.4. [6]
⎛ s − C1 − C 2 ⎞ 2,5 − 0,3 − 1 ⎞
p B = f ⎜⎜ ⎟⎟ ⋅ E ⋅ 10 −5 = f ⎛⎜ −5
⎟ ⋅ 2 ⋅ 10 ⋅ 10 =
5
⎝ D s ⎠ ⎝ 710 ⎠
= f (0,0017 ) ⋅ 2 = 1,52 ⋅ 2 = 3,04 ≥ 2,25 bar
Do elastičnog ulubljivanja neće doći pod dejstvom unutrašnjeg natpritiska grafika.
Provera debljine danca na ispitne uslove
Ispitna temperatura: ti = 20°C

Ispitni pritisak: pi = 1,3p
Stepen sigurnosti: S = 1,1
Proračunska čvrstoća: K = 205 N/mm2
• Provera debljine zida cilindričnog dela danca

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
Ds ⋅ pi
s= + C1 + C 2 , mm
K
20 ⋅ ⋅ v + pi
S
710 ⋅ 1,95
s= + 0.3 + 1 = 1,67 mm
205
20 ⋅ ⋅ 1 + 1,95
1 .1
• Provera debljine zida sfernog dela danca
Dsk ⋅ pi
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v + pi
S
1425 ⋅ 1,95
s= + 0.3 + 1 = 1,67 mm
205
40 ⋅ ⋅ 1 + 1,95
1 .1
• Provera debljine zida torusnog dela danca
Ds ⋅ p i ⋅ β
s= + C1 + C 2 , mm
K
40 ⋅ ⋅ v
S
710 ⋅ 1,95 ⋅ 6
s= + 0,3 + 1 = 2,41 mm
205
40 ⋅ ⋅1
1,1
Na osnovu proverenih debljina delova danca, pošto je dance izrađeno iscela, ostaje debljina lima s
= 2,5 mm. Zbog robusnosti konstrukcije i korišćenja kuke pri montaži, usvajam debljinu danaca
s = 4 mm na strani sigurnosti.
• Geometrijske karakteristike plitkog danca
R = Ds = 710 mm
r = 0,1 ⋅ Ds = 0,1 ⋅ 710 = 71 mm
h2 = 0,1935 ⋅ Ds − 0,455 ⋅ s = 0,1935 ⋅ 710 − 0,455 ⋅ 4 = 136 mm

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
h1 ≥ 3,5 ⋅ s , biće usvojeno prema potrebi visine prirubnice.
• Uslovi za primenu standarda po kojima je proračun izvršen
s − C1 − C 2
0,001 ≤ ≤ 0,1
Ds
4 − 0,3 − 1
0,001 ≤ ≤ 0,1
710
0,001 ≤ 0,0038 ≤ 0,1
Ds 710
= = 1.0028 ≤ 1,2
Du 708
Svi uslovi su ispunjeni.
3.3.Proračun vijaka (JUS M.E2.257), [8]
Usvajaju se kružni vijčani spojevi sa zaptivačima unutar kruga rupa.
3.3.1.Proračun sila u vijcima
Najmanja sila u vijku za radno stanje je:
FSB = FRB + FFB + FDB = 59358 + 6700 + 4403 = 70461 N

gde je:
p ⋅ π ⋅ d i2 1,5 ⋅ π ⋅ 710 2
FRB = = = 59358 N
40 40
• di = 710 mm , unutrašnji prečnik prirubnice,
FFB =
( )
p ⋅ π ⋅ d D2 − d i2
=
(
1,5 ⋅ π ⋅ 749 2 − 710 2)= 6700 N
40 40
• dD = 749 mm , srednji prečnik zaptivača,
p 1,5
FDB = ⋅ π ⋅ d D ⋅ S D ⋅ K1 = ⋅ π ⋅ 749 ⋅ 1,2 ⋅ 10,4 = 4403 N
10 10
• bD = 13 mm , korisna širina zaptivanja,

• K1, koeficijent zaptivača za stanje pri radu (vrednosti za tečnost), T.P.5.6. [6]:

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
K1 = 0,8 bD = 0,8 13 = 10,4 mm ,

• SD = 1,2 , pomoćna vrednost.
Kako je ispitni pritisak pi = 1,3p ,razlike nisu velike pa sledi da ne treba računati FSB za ispitno
stanje.
Najmanja sila u vijku za ugradno stanje je:
FDV = π ⋅ d D ⋅ K D ⋅ k 0 = π ⋅ 749 ⋅ 156 = 366890 N
gde je:
• k0 , koeficijent zaptivača za stanje pri ugradnji,

• KD , otpor promeni oblika materijala zaptivača.
K D ⋅ k 0 = 12 ⋅ 13 = 156 (T.P.5.6. [1]).
3.3.2.Proračun prečnika vijaka
Za radno stanje prečnik vijaka se određuje po obrascu:
FSB
dk = Z ⋅ + C5 , mm
K ⋅n
Usvajam priključne mere prirubnice (T.P.4.18. [6]), JUS M.B6.011:
DN 700 nazivni prečnik

PN 2,5 nazivni pritisak
D = 860 mm spoljašnji prečnik
d = 810 mm podeoni prečnik
d1 = 26 mm prečnik rupe
M24 navoj vijka
n = 24 broj vijaka
Za vijke sa punim stablom, proračunskom čvrstoćom određenom prema granici razvlačenja i

nalegajućim povrvršinama obrađenim skidanjem strugotine (T.P.4.18 [6]):
Z = 1,51 pomoćna vrednost

K = 197 N/mm2 proračunska čvrstoća za materijal čelika Č 0345 na radnoj
temperaturi t = 55ºC
C5 konstrukcioni dodatak
FSB 70461
Z⋅ = 1,51 ⋅ = 5,83 ≤ 20 ⇒ C 5 = 3 mm
K ⋅n 197 ⋅ 24

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
d k = 5,83 + 3 = 8,83 mm
Za ugradno stanje prečnik vijaka se određuje po obrascu:
FDV 366890
dk = Z ⋅ = 1,29 ⋅ = 11,14 mm
K 20 ⋅ n 205 ⋅ 24
gde je:
• Z = 1,29 , pomoćna vrednost,

• K20 = 205 N/mm2 , proračunska čvrstoća za materijal čelika Č 0345 na 20ºC.
Usvajamo vijak M24, koji je preporučen standardom JUS M.B6.011.
3.4.Proračun prirubnica (JUS M.E2.258), [8]
Usvajamo prirubnicu za privarivanje sa prstenastim ispustom. Potrebna visina oboda prirubnice:
1,42 ⋅ W − Z 1,42 ⋅ 60045 − 11264

hF = = = 24.4 mm
b 124
gde je:
• s1 = 4 mm , debljina zida omotača na koji se privaruje prirubnica,

• du = 710 mm , unutrašnji prečnik prirubnice (spoljašnji prečnik aparata),
• Z , pomoćna vrednost:
Z = (d u + s1 ) ⋅ s12 = (710 + 4) ⋅ 4 2 = 11264
• dL = d1 = 26 mm , prečnik rupe za vijke,

• ds = 860 mm , spoljašnji prečnik prirubnice,
• V = f(du) = f(710) = 0,5 , pomoćna vrednost,
• d L′ , redukovani prečnik rupe za vijke:
d L′ = V ⋅ d L = 0,5 ⋅ 26 = 13 mm
• b , mm , proračunska dvostruka širina prirubnice:
′
b = d s − d u − 2 ⋅ d L = 860 − 710 − 2 ⋅ 13 = 124 mm
• a , mm , krak delovanja sile u vijku za radno stanje:

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
d t − d u − s1 810 − 710 − 4
a= = = 48 mm
2 2
• aD , mm , krak delovanja sile u vijku za ugradno stanje stanje:
d t − d D 810 − 749
aD = = = 30,5 mm
2 2
• S = 1,5 , stepen sigurnosti pri prorač. (radnoj) temperaturi (JUS M.E2.250),

• W , mm3 , otporni moment prirubnice za radno stanje:
FSB ⋅ S 70461 ⋅ 1,5

W= ⋅a = ⋅ 48 = 25752 mm 3
K 197
• S = 1,1 , stepen sigurnosti pri ispitnim (ugradnim ) (JUS M.E2.250),

• W , mm3 , otporni moment prirubnice za ugradno stanje:
FDV ⋅ S 366890 ⋅ 1,1

W= ⋅ aD = ⋅ 30,5 = 60045 mm 3 ,
K 20 205
Kao merodavan, uzima se veći otporni moment W = 60045 mm3.
Usvaja se visina oboda prirubnice hF = 25 mm.
3.5.Proračun cevnih ploča (JUS M.E2.259), [8]
Usvajam okruglu ravnu cevnu ploču sa nadnesenim ivicama prirubnice. Potrebna debljina ploče
iznosi:
D12 − n ⋅ d u2 pi ⋅ S 700 2 − 488 ⋅ 20 2 1,5 ⋅ 1,5

s=C⋅ ⋅ = 0,45 ⋅ ⋅ = 9,40 mm
ν 10 ⋅ K 0,2857 10 ⋅ 530
gde je:
• D1 = 700 mm , unutrašnji prečnik aparata,

• n = 488 , broj cevi u kondenzatoru,
• du = 20 mm, untrašnji prečnik cevi,
• pi = 1,5 bar , proračunski pritisak u cevi,

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.

• v , koeficijent slabljenja ploče usled otvora za cevi:
t − d u 28 − 20
ν= = = 0,2857
t 28
• t = 28 mm , razmak između cevi.
Prema preporukama iskusnijih, debljina cevne ploče treba da bude s = 20 mm.
3.6.Provera čvrstoće omotača usled dilatacija cevi cevnog snopa
Napon koji se stvara u cevi pri radnim uslovima:
ds ⋅ p 22 ⋅ 0,15
+ E ⋅ α ⋅ (t z ,max − tug ) =
N
σ= + 1,25 ⋅105 ⋅1,76 ⋅10 −5 ⋅ (78,8 − 15) = 141,18
4⋅s 4 ⋅1 mm 2
gde je:
• ds = 22 mm, spoljašnji prečnik cevi,

• p = 1 bar , radni pritisak sa strane cevi,
• s = 1 mm , debljina zida cevi,
• E = 1,25 105 N/mm2 , modul elastičnosti za bakar [5],
• α = 1,76 10-5 K-1 , koeficijent termičkog širenja bakra [5],
• tz,max= 78,8°C , maksimalna temperatura zida cevi tokom rada,
• tug = 15°C, temperatura pri izradi razmenjivača.
Sila koja se sa svih cevi prenosi na omotač je:
⎛ (d s2 − d u2 ) ⋅ π ⎞ ⎛ (22 2 − 20 2 ) ⋅ π ⎞
N = n ⋅ σ ⋅ ⎜⎜ ⎟ = 488 ⋅ 141,18 ⋅ ⎜⎜
⎟ ⎟⎟ = 4,543 MN
⎝ 4 ⎠ ⎝ 4 ⎠
A napon koji se javlja u omotaču:
4⋅ N 4 ⋅ 4,543 ⋅ 10 6 N
σ = = = 410
(Ds − Du ⋅ π
2 2
) (
710 − 700 ⋅ π
2 2
)
mm 2

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
Iako ovo nije uporedni napon, i nije merodavan za upoređivanje sa zateznom čvrstoćom, ipak i
omotač ima svoje dilatacije usled povećanja temperature (rađen je najgori slučaj kao da omotač
ima temperaturu 20°C), konstatujem da ne treba postavljati kompenzator.
3.7.Provera cevi cevnog snopa na izvijanje (JUS M.E2.259), [8]
Kritična sila izvijanja za jednu bakarnu cev je:
π2 ⋅E⋅J π 2 ⋅ 1,25 ⋅ 10 5 ⋅ 4197,34

Fk = = = 1016 N
3 ⋅ l k2 3 ⋅ 1300 2
gde je:
• E = 1,25 105 N/mm2 , modul elastičnosti za bakar,

• J , mm4 , moment inercije poprečnog prstenastog preseka cevi,
d s3 ⋅ π ⋅ δ 22 3 ⋅ π ⋅ 1
J= = = 4197,34 mm 4
8 8
• lk , kritična dužina cevi za dati slučaj,
l k = 0,5 ⋅ l = 0,5 ⋅ 2600 = 1300 mm
Sila opterećenja cevi je:
N 4543000
FR = N 1 = = = 9309 N
n 488
Ova sila u stvarnosti nije toliko veća od kritične sile izvijanja, ali nam sigurno zbog ovoga treba
kompenzator. Usvajam kompenzacionu liru.
3.8.Provera izdržljivosti uvaljanog spoja cevi i cevne ploče (JUS M.E2.259), [8]
Za uvaljani spoj sa žljebovima i ravan otvor dozvoljeni površinski pritisak pmax = 300 N/mm2
prema standardu za proračun cevnih ploča
FR 9309 N
p max = = = 232 ≤ p max
l w ⋅ (d s − d u ) 20 ⋅ (22 − 20 ) mm 2
gde je:
• lw = s =20 mm, dužina uvaljivanja jednaka debljini cevne ploče.

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.
LITERATURA
[1] Jaćimović B., Genić S.: " Toplotne operacije i aparati", Mašinski fakultet, Beograd,
1992.
[2] Jaćimović B., Genić S., Nađ M., Laza J.: " Problemi iz toplotnih operacija i
aparata", SMEITS i Mašinski fakultet, Beograd, 1996.
[3] Jaćimović B., Bogner M.: " Praktikum iz osnova tehnoloških procesa i aparata",
Mašinski fakultet, Beograd, 1993.
[4] Kozić Đ.,Vasiljević B.,Bekavac V.: " Priručnik za termodinamiku u

jedinicama SI" , Mašinski fakultet , Beograd , 1999.
[5] Markoski M.: " Cevni vodovi", Mašinski fakultet, Beograd, 2000.
[6] Bogner M.,Petrović A.: " Konstrukcije i proračuni procesnih aparata", Mašinski
fakultet, Beograd, 1991.
[7] Šašić M.: " Transport fluida i čvrstih materijala cevima , Naučna knjiga , Beograd ,
1990.
[8] Bogner M.,Vojnović V.,Ivanović N.: " Propisi i standardi za stabilne i pokretne
posude pod pritiskom " , Mašinski fakultet, Beograd,1993.

20/98 Rade Bučevac 2002/03 25.12.2001.

Deflegmator

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Deflegmator

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MAŠINSKI FAKULTET Predmet:

U BEOGRADU Toplotni i difuzioni aparati

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

TEHNIČKI OPIS DEFLEGMATORA

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

Toplotna snaga razmenjivača iznosi :

a maseni protok vode za hlađenje je:

1.2.Srednja temperaturska razlika

Srednja temperaturska razlika za slučaj kondenzacije suvozasićene pare bez pothlađivanja

• tkond = 91,9ºC , temperatura kondenzacije pare na atmosferskom pritisku , T.4.1.[3],

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

1.3.Izbor tipa razmenjivača toplote i usvajanje osnovnih geometrijskih karakteristika

Površina za razmenu toplote iznosi:

Prečnik kružnice koja prolazi kroz ose cevi na obodu snopa:

Dcc = Du − Lso − d s = 700 − 16 − 22 = 662 m

Broj cevi određujem prema metodu 3 , str142, [1]:

Dužina cevi razmenjivača toplote je:

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

1.4.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane vode (cevi)

Brzina strujanja vode iznosi:

• ρ2 = 992,2 kg/m3 , gustina vode na srednjoj temperaturi.

Rejnoldsov broj iznosi:

w2 ⋅ d u ⋅ ρ 2 0.366 ⋅ 0.02 ⋅ 992,2

• µ2 = 0,653 10 –3 Pa s, koeficijent dinamičke viskoznosti vode na srednjoj temeraturi.

Nu 2 = 0.023 ⋅11122 0.8 ⋅ 4,33 3 ⋅1 = 64,66

• Pr2 = 4,33 , Prantlov broj za vodu na srednjoj temperaturi,

Koeficijent prelaza toplote sa strane cevi iznosi:

• λ2 = 0,6305 W/(mK) , koeficijent provođenja toplote vode na srednjoj temperaturi.

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

1.5.Određivanje koeficijenta prelaza toplote sa strane (pare) omotača

• ρl = 862 kg/m3 , gustina kondenzata,

Sva termofizička svojstva pare i kondenzata uzeta su iz ruske literature za temperaturu

1.6.Određivanje koeficijenta prolaza toplote

Otpori provođenju toplote usled zaprljanja se usvajaju prema T.5.2. [1]:

Koeficijent prolaza toplote iznosi :

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

1 1 0.022 ⎛ 1 ⎞ 0.022 0.022

1.7.Korekcija koeficijenta prolaza toplote

U proračunu je pretpostavljeno da je φt2 = 1. U narednim iteracijama se vrši korekcija pomoću

Temperatura na granici sloja zaprljanja i vode sa unutrašnje strane cevi je :

Za temperaturu tg2' određujemo dinamičku viskoznost µg2'= 0,459 10 –3 Pa s, pa je Nuseltov

Koeficijent prelaza toplote sa strane vodeje:

a koeficijent prolaza toplote:

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

Temperatura na granici sloja zaprljanja i vode sa unutrašnje strane cevi sada je :

Za novu temperaturu tg2"određujemo dinamičku viskoznost µg2" = 0,464 10 –3 Pa s, pa je

Koeficijent prelaza toplote sa strane vode sada je:

a koeficijent prolaza toplote:

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

1.8.Popravka dimenzija razmenjivača toplote

Površina za razmenu toplote iznosi:

Dužina cevi razmenjivača toplote je:

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

2.1.Određivanje prečnika priključka za ulaz i izlaz vode

Srednja brzina strujanja vode u priključku iznosi:

2.2.Određivanje prečnika priključka za ulaz pare

Usvajam standardnu cev prečnika Ø318 / 303 mm , DN 300, T.P.4.11. [6].

Srednja brzina strujanja pare u priključku iznosi:

Br. indeksa Ime i prezime Šk. god. Datum Pregledao

2.3.Određivanje prečnika priključka za izlaz kondenzata

Usvajam standardnu cev prečnika Ø76,1 / 65 mm , DN 65, T.P.4.11. [6].

Srednja brzina strujanja pare u priključku iznosi:

2.4.Pad pritiska sa strane cevi

Pad pritiska usled trenja izračunava se iz formule:

Proračun debljine zida cilindričnog dela danca

Proračun debljine zida torusnog dela danca

Proračun debljine zida sfernog dela danca (kalote)

Provera na elastično ulubljivanje danca od unutrašnjeg natpritiska

Provera debljine danca na ispitne uslove