You are on page 1of 21

Vrz osnova na ~len 55 stav 1 od Zakonot za organizacija i rabota na organite na dr`avnata uprava („Sl. vesnik na RM” br.

58/00, 44/02 i 82/08) i ~len 25 od Zakonot za osnovno obrazovanie („Sl. vesnik na RM” br. 103/08), ministerot za obrazovanie i
nauka donese nastavna programa po predmetot geografija za VII oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za
VIII oddelenie za devetgodi{noto osnovno obrazovanie.
MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA
BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

Skopje,noemvri 2008
PROGRAMA
NASTAVNA

GEOGRAFIJA

OSNOVNO OBRAZOVANIE
2
ZABELE[KA:

Soglasno dinamikata za voveduvawe na devtgodi{noto osnovno vospitanie i obrazovanie nastavnata programa za


u~enicite vo VII oddelenie na osumgodi{noto osnovno u~ili{te od u~ebnata 2009/10 godina e ekvivalentna na nastavnata
programi za VIII oddelenie na devetgodi{noto osnovno u~ili{te.

3
1. ЦЕЛИ НА НАСТАВАТА ВО VIII ОДДЕЛЕНИЕ

U~enikot/u~eni~kata:

- da steknuva znaewa za Evropa i Azija i nivnata mestopolo`ba vo svetot;


- da steknuva znaewa za prirodno-geografskite karakteristiki na Evropa (geografska polo`ba,
reljef, klima, hidrografija, rastitelen i `ivotinski svet);
- da steknuva znaewa za regionalnata podelba i socio-geografskite karakteristiki na Evropa;
- da steknuva znaewa za stopansko-geografskite karakteristiki na Evropa;
- da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na naselenieto na Evropa;
- da steknuva znaewa za prirodno-geografskite karakteristiki na Azija (geografska polo`ba,
reljef, klima, hidrografija, rastitelen i `ivotinski svet);
- da steknuva znaewa za regionalnata podelba i socio-geografskite karakteristiki na Azija;
- da steknuva znaewa za stopansko-geografskite karakteristiki na Azija;
- da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na naselenieto na Azija;
- da se osposobuva da ~ita i koristi karti na Evropa i Azija.

4
2. KONKRETNI CELI I. TEMA: PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA EVROPA - 10 ~asa
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata: Geografska polo`ba, Континент - Koristewe na fizi~ka karta na
- da se zapoznae so mestopolo`bata granici i golemina Evropa Evropa i Svetot za opis na
na Evropa (okru`uvawe, granici i Geografska polo`ba grani~nata linija.
golemina); Prirodna grani~na - Objasnuvawe na karta na
linija
- da gi opi{uva prirodnite granici na mestopolo`bata na Evropa vo
Poluostrovi
Evropa; Bregova razgranetost na Ostrovi
svetot, geografskite
Evropskiot kontinent Fjord karakteristiki i reljefot;
- da ja opi{uva bregovata linija na - Opi{uvawe na karakteristikite na
Evropskiot kontinent; bregovata linija na Evropa
Reljefni karakteristiki Planinski masivi - Koristewe na Google Earth za
- da gi opi{uva reljefnite karakteristiki na Evropa Nizini vizuelno sogleduvawe na
na Evropa i da steknuva pretstava za Kotlini razgranetosta na bregovata linija na
pogolemite reljefni celini na Plato kontinentot.
kontinentot; Dini - Izrabotka na tematski pregledi od
sobranite tekstovi za geografskite
karakteristiki na Evropa.
Klima i vegetacija Климатски типови - Objasnuvawe so pomo{ na karta na
- da steknuva znaewa za klimatskite uslovi na Klimatski uslovi Tundra geografskata rasprostranetost i
Evropa; Klimatsko-vegetacioni Tajga karakteristikite na klimatsko-
- da steknuva znaewa za vegetacijata vo oblasti Stepska vegetacija vegetaciskite zoni vo Evropa.
Evropa - Izrabotka na klimatsko-vegetaciona
karta na Evropa.
- da gi poka`uva na karta pogolemite reki, - Koristewe na geografska karta za
re~ni slivovi i ezera vo Evropa i da go Hidrografija opi{uvawe na hidrografijata na
objasnuva nivnoto zna~ewe. Hidrografija Re~na mre`a Evropa (reki, re~ni slivovi i ezera i
- Reki i ezera i nivnoto Reki, nivnoto zna~ewe)
zna~ewe re~ni slivovi ,
- Koristewe na Google Earth za
ezera
vodni resursi vizuelno prepoznavawe na
hidrografijata na Evropa.

5
II. TEMA: SOCIO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI I REGIONALNA PODELBA NA EVROPA - 5 ~asa
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata:
- Istra`uvawe i izrabotka na poster
- da gi zapoznava nekoi od osnovnite Naselenieto vo Evropa Naselenie za naselenieto vo Evropa
karakteristiki na naselenieto na Gustina na naselenost - Opi{uvawe na jazi~nata i verskata
Evropa (broj na `iteli, gustina na - Osnovni karakteristiki na Narodi raznolikost na naselenieto na
naselenieto na Evropa (broj na Jazici
naselenost, jazi~na i verska Evropa
`iteli i gustina na naselenost) Verska pripadnost
raznolikost) - Istra`uvawe za kulturata i
Grad
- da gi zapoznava najgolemite evropski - Jazi~na i verska raznolikost na Selo obi~aite na narodite na dve zemji
Evropa (po izbor)
gradovi i razlikite me|u evropskite
- Naselbite vo Evropa
sela - Razgovor za raznolikosta i sli~nosta
na narodite na dvete zemji
- Sobirawe na podatoci i
razgleduvawe na razlikite pome|u
evropskite sela i gradovi

- da se zapoznae so regionalnata i - Razgleduvawe na tematska karta za


Regionalna podelba na Evropa Regija
teritorijalnata podelba na Evropa; Dr`ava
regionalnata podelba na Evropa
- da gi poka`uva na geografska karta Glaven grad Ju`na Европа: [panija, Portugalija,
Ju`na Европа Andora, Italija, Vatikan, San Marino, Malta,
regiite, dr`avite i nivnite glavni Republika
Zapadna Evropa Slovenija, Hrvatska, Srbija, BiH, Crna Gora,
gradovi; Kralstvo
Severna Evropa Makedonija, Albanija, Bugarija, Grcija,
Kne`evstvo Kosovo;
Sredna Evropa
Isto~na Evropa Zapadna Evropa: V. Britanija, Irska,
- da se zapoznae so vidovite na Francija, Monako, Belgija, Holandija,
ureduvawe na dr`avite vo Evropa Luksemburg,
Severna Evropa: Norve{ka, [vedska,
Finska, Danska, Island,
Sredna Evropa: [vajcarija, Avstrija,
Lihten{tajn, Polska, ^e{ka, Slova~ka,

6
Evropska unija Evropska Unija Ungarija, Germanija, Romanija
- da se zapoznae so poimot Evropska Dr`avi, ~lenki na EU Isto~na Evropa: Rusija, Ukaina, Moldavija,
unija Dr`avi, kandidati za Belorusija, Litvanija, Letonija, Estonija
EU - Razgovor za grupiraweto na dr`avite
vo oddelni regioni na Evropa i za
nivnoto ureduvawe (republika,
kralstvo, kne`evstvo)
- Istra`uvawe za regionalniot razvoj
na Evropa (soobra}aj, stopanstvo,
turizam i dr.)

- Izrabotka na tematska karta za


razvojot i pro{iruvaweto na EU

7
III TEMA: GEOGRAFSKI PREGLED NA REGIONITE VO EVROPA* - 33 ~asa
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata: Ju`na Evropa Poluostrov - Sobira tekstovi od internet,
- da ja zapoznae geografskata polo`ba - Geografska polo`ba, Balkanski spisanija za regionite i dr`avite vo
na Ju`na Evropa; dr`avi i glavni gradovi poluostrov Evropa
- da gi poka`uva na karta dr`avite i - Osnovni karakteristiki Monarhija - Na karta na Evropa gi poka`uva
na ureduvaweto na Republika
glavnite gradovi na Ju`na Evropa; dr`avite i glavnite gradovi vo
dr`avite Kne`estvo
- da steknuva osnovni soznanija za Ju`na Evropa
ureduvaweto na dr`avite vo Ju`na - Na karta na Evropa gi vnesuva
Evropa - Karakteristi~ni podra~ja dr`avite vo Ju`na Evropa
- da gi identifikuva podra~jata so izlo`eni na zemjotresi i - Na karta na Evropa gi vnesuva
zemjotresi i vulkani vo Ju`na Evropa; vulkani, posledicite i zemjotresni podra~ja karakteristikite na klimata i
- da gi objasnuva karakteristikite na vlijanieto vrz `ivotot na vulkani i vulkanski vegetacijata vo dr`avite na Ju`na
klimata i vegetacijata na Ju`na lu|eto erupcii Evropa
Evropa; - Klima i vegetacija na postvulkanski - Na karta gi odreduva regionite
- da se zapoznae so karakteristikite i Ju`na Evropa aktivnosti koi{to se izlo`eni na zemjotresi i
zna~eweto na Sredozemnoto More; - Sredozemno More - klimatski tipovi vulkani vo Ju`na Evropa
- da se zapoznae so sli~nostite i osnovni prirodno- - Gi opi{uva posledicite od
razlikite na naselenieto vo Ju`na geografski vulkanite i zemjotresite
karakteristiki i
Evropa; narodi - So pomo{ na karta ja opi{uva
stopansko zna~ewe
- da se zapoznava so najzna~ajnite - Sli~nosti i razliki na jazici raznolikosta na naselenieto spored
karakteristiki na stopanstvoto i naselenieto vo Ju`na vera veroispoved, jazik i kultura, vo
razvienosta na turizmot vo Ju`na Evropa kultura Ju`na Evropa
Evropa; - Stopanstvoto i turizmot obi~ai - Istra`uva za karakteristikite na
vo Ju`na Evropa stopanstvoto voJu`na Evropa
stopanstvo - Na oddelni primeri iznesuva
turisti~ki podatoci i dava pregled za obi~aite
destinacii i kulturnite tradicii
turisti~ki atrakcii - Izrabotuva poster za razvojot na
turizmot vo dr`avite na Ju`na
Evropa

8
- Istra`uva za vlijanieto i ulogata na
moriwata vo `ivotot na lu|eto,
nekoga{ i denes
- Istra`uva za vlijanieto i ulogata na
rekite i ezerata vo `ivotot na
lu|eto, nekoga{ i denes

- da ja zapoznae geografskata polo`ba Zapadna Evropa Planini - Na karta na Evropa gi poka`uva


na Zapadna Evropa; - Geografska polo`ba, Nizini dr`avite i glavnite gradovi vo
- da gi poka`uva na karta dr`avite vo dr`avi i glavni gradovi visoramnini Zapadna Evropa
Zapadna Evropa i nivnite glavni - Osnovni karakteristiki kriptodepresija - Na karta na Evropa gi vnesuva
gradovi; na ureduvaweto na dini dr`avite vo Zapadna Evropa
- da steknuva osnovni soznanija za dr`avite polderi - Na karta na Evropa gi vnesuva
ureduvaweto na dr`avite vo Zapadna - Reljefot i klimata na estuari karakteristikite na klimata i
Zapadna Evropa fert
Evropa vegetacijata vo dr`avite na Zapadna
nasipi
- da gi opi{uva karakteristikite na - Vlijanieto na moriwata vo Evropa
klimatski tipovi
reljefot i klimata na Zapadna `ivotot na lu|eto kanali
- So pomo{ na karta ja opi{uva
Evropa; (nekoga{ i denes) nafteni platformi raznolikosta na naselenieto spored
- da stekne soznanija za vlijanieto na veroispoved, jazik i kultura, vo
moriwata vo `ivotot na lu|eto vo Imigracioni zemji Zapadna Evropa
minatoto i denes; obi~ai, jazici, - Istra`uva za karakteristikite na
- da gi zapoznae osnovnite - Naselenieto vo Zapadna kultura stopanstvoto vo Zapadna Evropa
karakteristiki na naselenieto. Evropa prirodni bogatstva - Na oddelni primeri iznesuva
- da se zapoznava so osnovnite Zemjodelstvo podatoci i dava pregled za obi~aite
karakteristiki na stopanstvoto vo - Stopanstvoto na Zapadna Industrija i kulturnite tradicii
Zapadna Evropa; Evropa (nekoga{ i denes) Soobra}aj - Istra`uva za vlijanieto i ulogata
Turizam
na moriwata vo `ivotot na lu|eto,
nekoga{ i denes
- Istra`uva za vlijanieto i ulogata na
rekite i ezerata vo `ivotot na
lu|eto, nekoga{ i denes

9
- da ja zapoznae geografskata polo`ba na Severna Evropa poluostrov - Na karta na Evropa gi poka`uva
Severna Evropa; republika dr`avite i glavnite gradovi vo
- da gi poka`uva na karta dr`avite i - Geografska polo`ba, monarhija Severna Evropa
glavnite gradovi na Severna Evropa; dr`avi i glavni gradovi - Na karta na Evropa gi vnesuva
- da steknuva osnovni soznanija za - Osnovni karakteristiki dr`avite vo Severna Evropa
ureduvaweto na dr`avite vo Ju`na na ureduvaweto na - Na karta na Evropa gi vnesuva
dr`avite
Evropa karakteristikite na klimata i
planini vegetacijata vo dr`avite na Severna
- Ulogata na reljefot i
- da gi opi{uva karakteristikite na klimata vrz `ivotot na nizini Evropa
reljefot i klimata na Severna Evropa lu|eto vo Severna Evropa mraznici - So pomo{ na karta ja opi{uva
i nivnoto vlijanie vrz na~inot na raznolikosta na naselenieto spored
`iveewe na mesnoto naselenie; - Karakteristiki na fjordovi veroispoved, jazik i kultura, vo
- da go opi{uva morskiot breg i morskiot breg i negovoto Severna Evropa
negovoto zna~ewe; zna~ewe - Istra`uva za karakteristikite na
stopanstvoto vo Severna Evropa
- Naselenieto vo Severna narodi:
- da se zapoznae so nekoi karakteristiki - Na oddelni primeri iznesuva
Evropa jazik, kultura i
na naselenieto. obi~ai
podatoci i dava pregled za obi~aite
i kulturnite tradicii
Rudni nao|ali{ta - Istra`uva za vlijanieto i ulogata
- Prirodnite resursi i
- da se zapoznava so osnovnite stopanstvoto na Severna [umi na moriwata vo `ivotot na lu|eto,
karakteristiki na prirodnite resursi Evropa Gejzeri nekoga{ i denes
i stopanstvoto Hidroenergetski - Istra`uva za vlijanieto i ulogata na
potencijal rekite vo `ivotot na lu|eto,
zemjodelstvo nekoga{ i denes
industrija
Turizam

10
- da ja zapoznae geografskata polo`ba Sredna Evropa dr`ava - Na karta na Evropa gi poka`uva
na Sredna Evropa; glaven grad dr`avite i glavnite gradovi vo
- da gi poka`uva na karta dr`avite i - Geografska polo`ba, Sredna Evropa
glavnite gradovi na Sredna Evropa; dr`avi i glavni gradovi republika - Na karta na Evropa gi vnesuva
- Osnovni karakteristiki monarhija
- da steknuva osnovni soznanija za dr`avite vo Sredna Evropa
ureduvaweto na dr`avite vo Ju`na na ureduvaweto na - Na karta na Evropa gi vnesuva
dr`avite Planini
Evropa Nizini karakteristikite na klimata i
- Osnovni karakteristiki
- da go zapoznae reljefot (Alpi, Kontinentalna klima vegetacijata vo dr`avite na Sredna
na reljefot i klimata vo
Karpati, Panonska nizina, Vla{ko- Sredna Evropa Alpska klima Evropa
pontijska Nizina) i klimata na - Panonska nizina i Zemjodelstvo - So pomo{ na karta ja opi{uva
Sredna Evropa; nejzinoto zna~ewe za turizam raznolikosta na naselenieto spored
razvojot na stopanstvoto veroispoved, jazik i kultura, vo
- Alpite i nivnoto Sredna Evropa
zna~ewe za zemjite od - Istra`uva za karakteristikite na
Sredna Evropa stopanstvoto vo Sredna Evropa
- Na oddelni primeri iznesuva
- da se zapoznae so hidrografskata podatoci i dava pregled za obi~aite
mre`a, prednostite i problemite so - Rekite i nivnoto zna~ewe i kulturnite tradicii
za `ivotot na lu|eto re~na mre`a
koi sekojdnevno se soo~uva kanalska mre`a - Istra`uva za vlijanieto i ulogata
naselenieto odvodni kanali, na rekite vo `ivotot na lu|eto,
nasipi i dr. nekoga{ i denes
- da se zapoznae so nekoi osnovni
- Naselenieto vo Sredna
karakteristiki na naselenieto. imigracioni zemji
Evropa
narodi, religija
jazik, kultura i
obi~ai
- da ги zapoznae osnovnite -Stopanstvoto na Sredna
karakteristiki na stopanstvoto Evropa (nekoga{ i denes) rudno bogatstvo
zemjodelstvo
industrija
soobra}aj
turizam

11
- Na karta na Evropa gi poka`uva
- da ja zapoznae geografskata polo`ba Isto~na Evropa dr`ava dr`avite i glavnite gradovi vo
na Isto~na Evropa; glaven grad Isto~na Evropa
- да gi poka`uva na karta dr`avite i - Geografska polo`ba, - Na karta na Evropa gi vnesuva
dr`avi i glavni gradovi republika
glavnite gradovi na Isto~na Evropa; dr`avite vo Isto~na Evropa
- da steknuva osnovni soznanija za - Osnovni karakteristiki - Na karta na Evropa gi vnesuva
na ureduvaweto na planini
ureduvaweto na dr`avite vo Ju`na nizini karakteristikite na klimata i
Evropa dr`avite vegetacijata vo dr`avite na Isto~na
- Reljefot i klimata na klimatski tipovi
- da gi imenuva na karta pogolemite sliv Evropa
Isto~na Evropa
reki i nivnite slivovi; - Re~nata mre`a - delta - So pomo{ na karta ja opi{uva
- da go znae nivnoto zna~ewe vo `ivotot karakteristiki, zna~ewe i re~na mre`a raznolikosta na naselenieto spored
na lu|eto i stopanstvoto problemi kanal veroispoved, jazik i kultura, vo
- da osoznava za problemite poplavi Isto~na Evropa
predizvikani od rekite - Istra`uva za karakteristikite na
emigracioni zemji stopanstvoto vo Isto~na Evropa
narodi, religija
- Na oddelni primeri iznesuva
jazik, kultura i
- da se zapoznae so osnovnite obi~ai
podatoci i dava pregled za obi~aite
karakteristiki na naselenieto. - Sli~nosti i razliki na i kulturnite tradicii
naselenieto vo Isto~na prirodni resursi
zemjodelstvo - Istra`uva za vlijanieto i ulogata
Evropa
- da se zapoznae so osnovnite industrija na rekite vo `ivotot na lu|eto,
karakteristiki na stopanstvoto na - Uslovi za razvoj na soobra}aj nekoga{ i denes
dr`avite vo Isto~na Evropa. stopanstvoto vo Isto~na trgovija
Evropa turizam

* vo temata se razrabotuvaat dominantnite karakteristiki na regiite vo Evropa so naglasuvawe na specifi~nostite na oddelni dr`avi od
regionot

12
IV TEMA: PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA AZIJA - 10 ~asa
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata:
Geografska polo`ba, Континент - Koristewe na fizi~ka karta na
- da se zapoznae so mestopolo`bata granici i golemina Azija Azija i Svetot za opis na grani~nata
na Azija (okru`uvawe, granici i Geografska polo`ba linija.
golemina); Grani~na linija
- da gi opi{uva prirodnite granici na - Koristewe na geografska karta i
Azija; Bregova razgranetost Poluostrov
Google Earth za vizuelno sogleduvawe
Ostrov na razgranetosta na bregovata linija
- da stekne znaewa za bregovata Moreuz na kontinentot.
razgranetost na Aziskiot kontinent Ivi~ni moriwa
zalivi

Reljefni odliki na Azija stari planini - Koristewe na karta i CD za


- da gi opi{uva reljefnite mladi vene~ni opi{uvawe na karakteristikite na
karakteristiki na Azija и да steknuva planini reljefot
pretstava za pogolemite reljefni visoramnini
pustina
celini na kontinentot
seizmi~kai vulkanska
aktivnost

arkti~ka klima - Opi{uvawe na raspostranetosta na


- da steknuva znaewa za klimatskite Klima i vegetacija kontinentalna klima klimatsko-vegetaciskite zoni vo
uslovi na Azija; - Klimatski uslovi monsunska klima Azija so pomo{ na karta.
- da steknuva znaewa za vegetacijata vo - Klimatsko-vegetacioni stepska klima - Izrabotka na klimatsko-vegetaciona
Azija oblasti pustinska klima karta na Azija.
monsuni
tajfuni - Koristewe na geografska karta za
cunami prepoznavawe na hidrografskite
tundri
objekti ili koristewe na Google Earth
tajgi
za vizuelno prepoznavawe na

13
Hidrografija na Azija stepi hidrografijata na Azija.
- da gi poka`uva na karta najgolemite - Reki i nivnoto xungla
reki i ezera vo Azija i da go objasnuva zna~ewe sliv
nivnoto zna~ewe; - Езера со светско delta
значење vadi
- da znae rekите na koe slivno podra~je
hidroenergija
pripa|аaт; navodnuvawe
-Prirodni bogatstva na naselenost
реликт
Aziskiot kontinent
jaglen
nafta
zemjen gas
{umi
hidroenergija
Moriwa
okeani

14
V TEMA: SOCIO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI I REGIONALNA PODELBA NA AZIJA - 4 ~asa
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata: - Razgleduvawe na tematska karta za
Naselenie politi~ko-teritorijalnata podelba
- da gi zapoznava karakteristikite na Narodi na Azija;
naselenieto na Azija (narodi, jazici, - Верска припадност Jazici - Istra`uvawe i izrabotka na poster za
religija, kultura, obi~ai) jazi~na pripadnost, Veri naselenieto na Azija
Kulturi
-Opi{uvawe na karta za
Obi~ai
Kultura i obi~ai karakteristikite na regionite na
Azija;
- Izrabotka na tematski karti
za regionite na Azija
- da se zapoznae so regionalnata i Regionalna podelba na Dale~en Istok - Isto~na Azija: Kina, Hong Kong, Makao,
teritorijalnata podelba na Azija; Azija Podkontinent Tajvan, Severna Koreja, Ju`na Koreja,
- da gi poka`uva na geografska karta Isto~na Azija Monarhija Japonija*;
regiite, dr`avite i nivnite glavni Jugoisto~na Azija Republika - Jugoisto~na Azija: Mjanmar, Laos,
gradovi na Azija; Ju`na Azija Kralstvo Kamboxa, Malezija, Singapur, Vietnam,
Sredna Azija Emirat Indonezija, Brunej, Filipini, Tajland,
- da se zapoznae so geografskata polo`ba
Jugozapadna Azija Sultanat Andamanski i Nikobarski ostrovi,
i golemina na regiite Kokosovo i Bo`i}no ostrovo)*
Federacija
Ju`na Azija (Indija, Pakistan, Nepal,
Butan, Banglade{, [ri Lanka, Maldivi,
- da se zapoznae so dr`avnoto ureduvawe Ostrov ^agos)*
na nekoi zemji vo Azija Sredna Azija (Avganistan, Turkmenija,
Uzbekistan, Kazahstan, Taxikistan,
Kirgizija, Mongolija)*;
Jugozapadna Azija (Kipar, Turcija,
Ermenija, Azerbejxan, Gruzija, Iran, Irak,
Sirija, Liban, Izrael, Jordan, Saudiska
Arabija, Kuvajt, Bahrein, Katar, Oman,
Jemen, Sinajski Poluostrov)*
* Od u~enicite ne se bara da gi pomnat
site zemji od Azija, tuku da mo`at da

15
gi poka`uvaat na karta

VI TEMA: REGIONALEN PREGLED NA AZIJA* - 10 ~asa


U~enikot/u~eni~kata: - Sobira tekstovi od internet,
Isto~na Azija spisanija za regionite i dr`avite vo
- da se zapoznava so pri~inite i - Prirodni katastrofi Vulkani Azija
posledicite od prirodnite - Naselenieto na Isto~na Zemjotresi - Na karta na Azija gi poka`uva
katastrofi vo Isto~na Azija Azija (Verska pripadnost Gustina na naselenost regionite: ju`na, zapadna, severna,
- da se zapoznae so problemite {to Jazik, kultura, obi~ai) Jazik sredna i isto~na Azija
Vera
proizleguvaat od golemiot prirast na - Na karta na Azija gi poka`uva
- Ulogata na semejstvoto, Kultura
naselenieto Obi~aj
dr`avite vo Isto~na Azija
kulturata i tradicijata
- da ja opi{uva razli~nata gustina na - Gi opi{uva uslovite za razvojot na
naselenieto - Stopanstvoto na Isto~na zemjodelstvo stopanstvoto vo Isto~naAzija
- да се запознава со основните Azija industrija - So pomo{ na karta ja opi{uva
карактеристики на стопанството turizam raznolikosta na naselenieto spored
veroispoved, jazik i kultura vo
Isto~na Azija
- Na oddelni primeri iznesuva
mladi planini podatoci i dava pregled za obi~aite
- da gi zapoznae karakteristikite i Monsunski do`dovi i kulturnite tradicii vo Isto~na
Jugoisto~na i Ju`na Azija Poplavi
ulogata na Himalaite - Himalaite - Azija
Lizgawe na
- da gi opi{uva karakteristikite na karakteristiki i zna~ewe zemji{teto
monsunskoto podnebje i kako toa
vlijae na `ivotot na lu|eto; - Monsunite i `ivotot na [umi
- da se zapoznava so prirodnite naselenieto Tikovo - Na karta na Azija gi poka`uva
bogatstva na Indija kako osnova za Sandalovo, dr`avite vo Jugoisto~na i Ju`na
stopanskiot razvoj mahagonovo drvo Azija
- Na primerot na Indija da gi opi{uva - Prirodnite bogatstva na Rudi - Gi opi{uva uslovite za razvojot na
Indija Dijamanti
problemite povrzani so verskata stopanstvoto vo Jugoisto~na i Ju`na

16
raznolikost i prenaselenost Vera, Rasa, Jazik Azija
- Naselenieto na Indija- Kultura - So pomo{ na karta ja opi{uva
bogatstvo i problemi Prenaselenost raznolikosta na naselenieto spored
Rasa veroispoved, jazik i kultura vo
Vera
Jugoisto~na i Ju`na Azija
Jazik
Kultura
- Na oddelni primeri iznesuva
Nomadsko sto~arstvo podatoci i dava pregled za obi~aite
Nafta i kulturnite tradicii vo
Jaglen Jugoisto~na i Ju`na Azija
Hidroenergija

- da se zapoznae so vlijanieto na Sredna Azija


naselenieto vrz razvojot na Naftonosen pojas - Na karta na Azija gi poka`uva
stopanstvoto vo Sredna Azija; - Naselenieto i Rezervi na nafta dr`avite vo Sredna Azija
- da gi zapoznae osnovnite stopanski stopanstvoto na Sredna OPEK - Gi opi{uva uslovite za razvojot na
granki; Azija stopanstvoto vo Sredna Azija
- So pomo{ na karta ja opi{uva
raznolikosta na naselenieto spored
veroispoved, jazik i kultura vo
Sredna Azija
- Na oddelni primeri iznesuva
podatoci i dava pregled za obi~aite
i kulturnite tradicii vo Sredna
Azija
- pravi pregled na zemjite vo koi ima
izvori na nafta i za nejzinoto
stopansko zna~ewe za Sredna Azija i
svetot

17
- Na karta na Azija gi poka`uva
- da se zapoznae so dr`avite vo Jugozapadna Azija dr`avite vo Jugozapadna Azija
Jugozapadna Azija vo koi ima izvori - Gi opi{uva uslovite za razvojot na
na nafta -Naftata - najgolemoto stopanstvoto vo Jugozapadna Azija
- da go sogleda stopanskoto zna~ewe na bogatstvo na zemjite od - So pomo{ na karta ja opi{uva
naftata za ovoj region i svetot; Jugozapadna Azija raznolikosta na naselenieto spored
veroispoved, jazik i kultura vo
- da gi opi{uva pri~inite za pojavata na Jugozapadna Azija
krizni `ari{ta vo Jugozapadna Azija - Na oddelni primeri iznesuva
podatoci i dava pregled za obi~aite
i kulturnite tradicii vo
Jugozapadna Azija
- pravi pregled na zemjite vo koi ima
izvori na nafta i za nejzinoto
stopansko zna~ewe za Jugozapadna
Azija i svetot

* vo temata se razrabotuvaat dominantnite karakteristiki na regiite vo Azija so naglasuvawe na specifi~nostite na oddelni dr`avi od
regionot

18
3. DIDAKTI^KI PREPORAKI

Vo nastavnata programa e dadeno orientaciono planirawe na nastavnite ~asovi po nastavni temi i celini. Sepak,
nastavnicite treba samostojno da go planiraat fondot na ~asovite za nastavata po geografija vo zavisnost od dinamikata vo
realizacijata na nastavnata programa. Isto taka nastavnicite treba da napravat selekcija i sistematizirawe na osnovnite
fakti i opisi, a da izbegnuvaat optovaruvawe so nepotrebni fakti, podatoci i informacii. Zatoa se prepora~uva procesno-
razvojno planirawe vo nastavata.
Se prepora~uva koristewe na slednive nastavni sredstva:
- u~ebnik izbran na nivo na u~ili{te za soodvetniot predmet, odobren od strana na ministerot;
- enciklopedii, atlasi i sl.;
- Internet, obrazovni softveri;
- spisanija;
- audio-vizuelni sredstva.
Spored vozrasta na u~enicite kako najproduktivno nastavno sredstvo e koristeweto na fizi~ko-geografskata karta na
Evropa i Azija, potoa fizi~ka karta na Svetot, koristewe na politi~ko-teritorijana i stopanska karta na Evropa i Azija,
koristewe na tematski karti i ilustracii, podatoci dobieni od Internet, od Vikipedija, prebaruva~ot Google Earth, razni CD,
primer En carta i sl.

4. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE

Vo tekot na nastavata redovno se sledat i se vrednuvaat postigawata na u~enicite, se pribiraat pokazateli za nivnite
aktivnosti, motiviranosta za u~ewe, sorabotkata so drugite i sl. (formativno ocenuvawe). Isto taka, redovno se vr{i
informirawe na sekoj u~enik, kako i na roditelite za napreduvaweto na u~enikot. Ovaa komponenta e sostaven del na
planiraweto na nastavnikot za nastavata i u~eweto. Vo nastavata treba da se osmisluvaat aktivnosti i za testirawe na
postigawata na u~enicite po obrabotkata na sekoja nastavna tema. U~enicite se ocenuvaat so broj~ana ocenka.

19
5. PROSTORNI USLOVI ZA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA

Programata vo odnos na prostornite uslovi se temeli na Normativot za prostor, oprema i nastavni sredstva za
devetgodi{noto osnovno u~ili{te donesen od strana na ministerot za obrazovanie i nauka so Re{enie br. 07-1830/1 od
28.02.2008 godina.

6. NORMATIV ZA NASTAVEN KADAR


Nastavata po geografija za VIII ( osmo) oddelenie mo`e da ja izveduva lice koe zavr{ilo:
- studii po geografija, nastavna nasoka, 7/1;
- PA ili VP[, grupa istorija i geografija (koi ve}e realiziraat nastava vo osnovnite u~ili{ta).

7. KOMISIJA ZA PODGOTOVKA NA NASTAVNATA PROGRAMA

Ivica Gievski, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto - Skopje, koordinator


D-r Nikola V. Dimitrov, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto - Bitola
prof. d-r Nikola Panov, redoven profesor na Institutot za geografija pri Prirodno-matemati~kiot fakultet - Skopje
Beti S. Trajkoska, profesor vo OU Goce Del~ev - Skopje
Sa{o Serafimovski, profesor vo OU Jan Amos Komenski - Skopje
Sne`ana Stefanovska, profesor vo SOU Nikola Karev - Skopje

20
8. RE[ENIE I DATUM NA DONESUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA
Nastavnata programa po geografija za sedmo oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za osmo
oddelenie na osnovnoto devetgodi{no obrazovanie ja donese

Minister
________________
Pero Stojanovski na den ___________________

21

You might also like