Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

TEHNIKO CRTANJE SA KOMPJUTERSKOM GRAFIKOM

Predavanja Lekcija 6

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Ako se pravougli trougao, ija je visina P, a osnova duine d , obmotava oko oblice prenika d, hipotenuza tog trougla opisuje zavojnicu

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Kada bi hipotenuza trougla koji se obmotava bila idealno savitljiva ipka sa poprenim presekom u vidu trougla, trapeza ili nekog drugog profila dobio bi se navoj

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Viestruki navoj Istovremenim namotavanjem vie navoja sa simetrino rasporeenim poecima po obimu osnovne oblice, dobija se dvostruki, trostruki ili viestruki navoj

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE

Praktino navoj se dobija rezanjem na strugu, valjanjem ili narezivanjem nareznicom Oblica na kojoj se izrauje navoj naziva se stablo Stablo sa navojem naziva se vijak

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Postupak izrade i osnovne veliine unutranjeg navoja Dubina navoja oznaava se tankom punom linijom.

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Crtanje, kotiranje i oznaavanje navoja Kod standardnih vijaka kotira se nazivni prenik, aktivna duina navoja i duina stabla vijka Kod slepih otvora sa navojem kotiraju se nazivni prenik navoja, duina navoja sa punim profilom i dubina rupe Prenik rupe se ne kotira

Mainski fakultet u Kragujevcu

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Crtanje, kotiranje i oznaavanje navoja Ispred nazivnog prenika stavlja se oznaka vrste navoja:
M metriki R cevni Rd obli Tr trapezni

Kada je re o sitnom navoju oznaava se i veliina koraka P

Mainski fakultet u Kragujevcu
8

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE

Oznaavanje kvaliteta navoja Kod oznaavanje kvaliteta navoja kukica se stavlja na konturu nazivnog prenika.

N7

Mainski fakultet u Kragujevcu

N7

N7

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE vrsta razdvojiva veza vijcima

Mainski fakultet u Kragujevcu

10

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

NAVOJNE VEZE Uproeno crtanje veza limova vijcima sa estougaonom, sfernom i konusnom uputenom glavom

Mainski fakultet u Kragujevcu

11

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

VRSTA NERAZDVOJIVA VEZA ZAKIVCIMA Razliiti oblici zakivaka

Zakivanje Da bi se ostvarila veza, zakivak se stavlja u otvore delova koji se spajaju i udarcima ili pritiskom formira se druga glava

Mainski fakultet u Kragujevcu

12

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

VEZA GLAVINE I VRATILA UZDUNIM KLINOM Uzdunim klinovima moe se ostvariti razdvojiva veza vratila (a i b) i glavine zupanika (c), punog toka, glodala, zamajca itd.

Mainski fakultet u Kragujevcu

13

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ELASTINA VEZA OPRUGAMA Oprugama se ostvaruje elastina veza mainskih delova

Naziv Cilindrina navojna opruga koja se optereuje na istezanje Cilindrina navojna opruga koja se optereuje na sabijanje Izgled Presek Uproeno

Mainski fakultet u Kragujevcu

14

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ELASTINA VEZA OPRUGAMA

Naziv Konusna navojna opruga koja se optereuje na sabijanje Cilindrina navojna opruga koja se optereuje na uvijanje Tanjirasta opruga Izgled Presek Uproeno

Mainski fakultet u Kragujevcu

15

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ELASTINA VEZA OPRUGAMA

Naziv Lisnata opruga

Izgled

Uproeno

Spiralna opruga

Mainski fakultet u Kragujevcu

16

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ELASTINA VEZA OPRUGAMA Cilindrina navojna opruga koja se optereuje na sabijanje

Mainski fakultet u Kragujevcu

17

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ELASTINA VEZA OPRUGAMA Cilindrina navojna opruga koja se optereuje na sabijanje

L duina opruge u slobodnom stanju Ln - duina opruge u motanom stanju D srednji prenik opruge e korak opruge d prenik ice Fn sila u montanom stanju Fmax najvea sila pri kojoj dolazi do blokiranog stanja opruge

N9

Mainski fakultet u Kragujevcu

18

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ZUPASTI PAROVI Zupasti prenos se primenjuje kada se trai taan odnos obimnih brzina u toku rada zupastih parova , u sluaju manjih rastojanja izmau pogonske i radne maine

Vrste zupastih parova a. b. c. d. Cilindrini zupasti par Zupanik i zupasta letva Konusni zupasti par Puni zupasti par

Mainski fakultet u Kragujevcu

19

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ZUPASTI PAROVI

Zupanik se sastoji iz tela zupanika i ozubljenog venca Profil zupca moe da bude evolventni i cikloidni Na ozubljenom vencu cilindrinog zupanika uoavaju se podeona, temena i podnona krunica, pa prema tome i njihovi prenici do, dk, df

Mainski fakultet u Kragujevcu

20

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

ZUPASTI PAROVI
Prikaz simbola zupca razliitog oblika Uproeni prikaz cilindrinih zupanika sa pravim (a), kosim (b) i strelastim zupcima (c)

Mainski fakultet u Kragujevcu

21

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

UPROENO PRIKAZIVANJE ZUPANIKA Cilindrini zupasti par

Mainski fakultet u Kragujevcu

22

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

UPROENO PRIKAZIVANJE ZUPANIKA Konini zupasti par

Mainski fakultet u Kragujevcu

23

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

UPROENO PRIKAZIVANJE ZUPANIKA Puni zupasti par

Mainski fakultet u Kragujevcu

24

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

SHEMATSKO PRIKAZIVANJE ZUPASTIH PRENOSNIKA

a. b. c. d. e.

Cilindrini zupasti par Zupanik i zupasta letva Cilindrini zupasti par sa unutranjim ozubljenjem Konusni zupasti par Puni zupasti par

Mainski fakultet u Kragujevcu

25

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

UPROENO CRTANJE LANANOG PRENOSNIKA Lanani prenosnik ine lananici koje u meusobnu spregu dovodi lanac kao posredni element
Uproeni prikaz Shematski prikaz

Mainski fakultet u Kragujevcu

26

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

KOTRLJAJNA LEITA

Shematski prikaz kotrljajnih leita se koristi tamo gde je takav prikaz dovoljan, u skicama uz proraune i izvetaje Tela za kotrljanje se predstavljaju u shematskom prikazu krunim oblikom bez obzira na vrstu leita U zavisnosti od konstrukcije i naina ugradnje leite moe da prenosi razliite sile

Mainski fakultet u Kragujevcu

27

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE MAINSKIH DELOVA

KOTRLJAJNA LEITA Uproeno i shematsko prikazivanje kotrljajnih leita

Mainski fakultet u Kragujevcu

28

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

ZAVARENI SPOJEVI
OPTI POJMOVI

Zavarivanje je postupak izrade nerazdvojivih spojeva izmeu istih ili razliitih materijala u topljenom ili omekanom stanju Zavareni spoj se sastoji iz osnovnog materijala, ava i zone uticaja toplote av se obrazuje ovavanjem meavine osnovnog i dodatnog materijala na mestu spoja Razliite vrste avova predstavljaju se oznakama koje su, u osnovi, po obliku sline avu koji se izvodi

Mainski fakultet u Kragujevcu

29

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OZNAKE VRSTA AVOVA

Mainski fakultet u Kragujevcu

30

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OZNAKE VRSTA AVOVA

Mainski fakultet u Kragujevcu

31

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OZNAKA AVOVA NA CRTEIMA

Elementi oznake 1 - Strelica 2a - Pokazna linija (neprekidna) 2b - Pokazna linija (isprekidana) 3 - Oznaka vrste ava i Oznaka brojne vrednosti mera Isprekidana linija 2b moe biti iznad ili ispod neprekidne linije i slui za odreivanje da li je lice ava na strani strelice ili na suprotnoj strani

Mainski fakultet u Kragujevcu

32

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OZNAKA AVOVA NA CRTEIMA Poloaj strelice u odnosu na spoj

Poloaj pokazne linije i mesto oznake u odnosu na pokaznu liniju

Mainski fakultet u Kragujevcu

33

Tehniko crtanje sa kompjuterskom grafikom

PRIKAZIVANJE ZAVARENIH SPOJEVA

OZNAKA AVOVA NA CRTEIMA Glavne mere poprenog preseka ava piu se na levoj strani, a duine ava i koraka na desnoj strani oznake za av Upisivanje i odreivanje mera ugaonih avova

Mainski fakultet u Kragujevcu

34